Dahilde İşleme Rejimi’nde İzin ve Belge Uygulaması

Dahilde İşleme Rejimi iki şekilde uygulanmaktadır: Dahilde İşleme İzni ve Dahilde İşleme İzin Belgesi. İzin gümrük idareleri tarafından verilirken, izin belgesi Ekonomi Bakanlığı’nca verilmektedir. Dahilde İşleme İzni, Dahilde İşleme Rejim Tebliği madde 14’te belirtilen durumlarda verilmektedir:

Dahilde İşleme İzni verilecek haller
MADDE 14 – (1) Dahilde İşleme İzni kapsamında aşağıda belirtilen işlemlere konu eşyanın ithaline izin verilir:

a) Elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar dahil) gibi temel tekstil hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri dışında kalan yardımcı maddelerin (tela, etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet, askı, kuşgözü, şerit, kurdela, lastik vb.) ithalatını müteakip, ihraç ürünlerinin elde edilmesinde kullanılması,
b) Kıymetli maden ve taşların, 32 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Karar hükümleri çerçevesinde ithalatını müteakip, işlendikten sonra ihraç edilmek üzere işçiliğe tabi tutulması,
c) Eşyanın korunması, görünüş ya da satış kalitesinin iyileştirilmesi, yeniden dağıtım veya yeniden satış için hazırlanmasına yönelik işlemler,
ç) Eşyanın montajı, kurulması, diğer eşyayla birleştirilmesi, bir araya getirilmesi veya ihraç edilecek eşyanın tamamlanması dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması,
d) Eşyanın yenilenmesi ve düzenli hâle getirilmesi dahil olmak üzere tamir edilmesi veya boyanması,
e) Eşyanın elden geçirme ve ayarlar da dahil olmak üzere onarımı,
f) Eşyanın baskı işlemine tabi tutulması, asorti edilmesi, etiketlenmesi, ambalajlanması, temizlenmesi, elenmesi, fiziksel boyutunun değiştirilmesi, kavrulması veya kabuğundan ayrılması, asorti bağırsağın tüplenmesi,
g) Fide ithalatını müteakip, ihraç edilmek üzere kesme çiçek yetiştirilmesi,
ğ) Filmaşin ithalatını müteakip, ihraç edilmek üzere çivi ve tel üretimi,
h) Rulo sacın ithalatını müteakip, ihraç edilmek üzere kesilmiş sac elde edilmesinde kullanılması,
ı) Bedelsiz olarak ithal edilen eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulması (Tarım ürünlerindeki bedelsiz ithalat, Savunma Sanayi Projeleri kapsamında bedelsiz ithalat ile 8531.20.40 gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan “Aktif matris sıvı kristal tertibatlı olanlar (LCD)” isimli maddenin bedelsiz ithalatı hariç olmak üzere),

(2) Gümrük Bakanlığı’nın (Gümrükler Genel Müdürlüğü) görüşü alınmak suretiyle, bakanlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) birinci fıkrada belirtilen Dahilde İşleme İzni’nin kapsamı genişletilebilir.

Dahilde İşleme İzin Belgesi ise kapasite raporunda tanımlanan imalatın tamamı için verilebilmektedir. Görüleceği üzere Dahilde İşleme İzni ile belirli ürünler haricinde ham madde ve yarı mamul ithalatı yapılamamakta sadece yardımcı madde ve aksesuar ithalatı ile yetersiz işçilik ve eyleme konu ürünlerin ithali yapılabilmektedir.
Gümrük İdaresi’nce verilen Dahilde İşleme İzni için yapılan başvurular madde 14 çerçevesinde incelenmekte, yapılan işçilik veya işlemin menşe kazandırıcı veya esaslı işçilik ve eylem olduğuna kanaat getirilmesi durumunda izin kapsamında ithalata müsaade edilmekte, izin belgesi kapsamında ithalat yapılması istenmektedir.

Ekonomi Bakanlığı’na yapılan belge başvurularında da zaman zaman yapılan işçilik ve eylemin esaslı işçilik ve eylem olmadığından bahisle belge verilmeyip izin kapsamında işlemlerin yapılması gerektiği belirtilmektedir.

Bu durumda Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithalat yaparken izin mi, belge mi kullanacağı yapılacak işlemenin mahiyetine göre belirlenmektedir diyebiliriz. Eğer esaslı işçilik ve eylem yapılacaksa Ekonomi Bakanlığı’ndan Dahilde İşleme İzin Belgesi çıkartılmalı ve belge kapsamında işlemler yapılmalıdır. Ama yetersiz işçilik ve eylem yapılacaksa bu durumda gümrük idaresinden Dahilde İşleme İzni ile ithalat gerçekleştirilmelidir.
 
Ali KARTAŞ

Uzman Hakkında

Dr. Levent Özkardeş
Dış Ticaret

Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü’nden 2000 yılında mezun oldu. 2014 yılında ABD’de Boston Üniversitesi Çokuluslu Ticaret Yüksek Lisans Programı’nı tamamlayarak yüksek lisans derecesini aldı. Doktora derecesini 2020 yılında Yaşar Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı’nda, “Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünün (YYS) Firmaların Rekabet Yapısına Etkisi”ni konu alan tez çalışması ile tamamladı.

Meslek hayatına 2001 yılında gümrük müfettiş yardımcısı olarak başladı; 2005 yılında gümrük müfettişliğine, 2012 yılında da gümrük başmüfettişliğine atandı. Mesleğinde 18 yılı geride bıraktığı 2019’da başmüfettişlik görevinden ayrılarak önde gelen bir gümrük müşavirliği firmasında genel koordinatör olarak çalıştı. Özkardeş, 2021 yılı itibari ile kurucusu olduğu gümrük, dış ticaret denetim ve danışmanlık firması bünyesinde gümrük ve dış ticaret alanlarında eğitim, danışmanlık ve denetim hizmetleri vermekte, aynı zamanda yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği yapmaktadır. Ayrıca Yaşar Üniversitesi Dış Ticaret Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak gümrük ve dış ticaret dersleri vermektedir.

İyi derecede İngilizce ve Almanca bilen, birçok dergide makaleleri yayımlanan, dış ticaret ile ilgili panellere konuşmacı olarak katılan Levent Özkardeş, dış ticaret ve gümrük alanlarında uzmanlaşmıştır.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri