1- Yeşil pasaport verilmesi uygulaması ne zaman başladı?
23 Mart 2016 tarihli Resmi Gazete’de “İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Karar” yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu tarih itibarıyla yeşil pasaport verilmesi sitemi kuruldu.
2- Yeşil pasaport nedir?
Aslında mevzuatımızda yeşil pasaport diye bir pasaport çeşidi yok. Hususi damgalı pasaport dediğimiz pasaport çeşidi için verilen yeşil cüzdandan dolayı adı yeşil pasaport olarak biliniyor.
3- Yeşil pasaport bugüne kadar kimlere veriliyordu?
- Hususi pasaportlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski Bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir.
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu üyeleri için, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli keseneklerinin bu derecelerden kesilmesi şartı aranmaz. Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da bu tür pasaport verilir.
- İl ve ilçe belediye başkanlarına, görevleri süresince hususi pasaport verilir. Hususi pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı tür pasaport verilir.
- Hususi pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat edenlerin dul eşlerine başkası ile evlenmemiş ise aynı türden pasaport verilmesi mümkündür.
- Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir.
- Hak sahibi ebeveynin vefatı durumunda vefat eden ebeveynden dolayı emekli aylığı (yetim maaşı) bağlanan çocuklar iş sahibi olarak değerlendirilmeyip yukarıda belirtilen diğer şartları taşımaları hâlinde hususi pasaport verilebilecektir.
4- Yeşil pasaportun ne avantajı var?
- Pasaport harcından muaf olmak: Bordo pasaportlular, pasaport çıkartmak için defter bedeli ve pasaport harcı olmak üzere 2 ödeme yapmak zorundadır. Yeşil pasaporta başvuranlar bu harç ödemesinden muaftır. Sadece defter bedelini öderler.
- Bazı ülkelere vizesiz giriş yapabilmek: Yeşil pasaportlular, bordo pasaportluların vizesiz giremediği 67 ülkeye vizesiz giriş ayrıcalığına sahiptir.
5- Yeşil pasaport kimlere verilecek?
İhracat yapan şirketlerin sahiplerine, ortaklarına, çalışanlarına.
6- Yeşil pasaport ihracatçılarımıza hangi avantajları sağlayacak?
İhracatçı şirket sahip, ortak ve çalışanları vize işlemleri ile vakit kaybetmeden daha hızlı bir şekilde ülke ziyaretleri yapabilecekler.
Vize başvuru evrakları hazırlamakla uğraşmayacaklar. Ayrıca pasaport harcı, vize ücreti ödemeyecekler.
Özetle yeşil pasaport bir hareket serbestisi getirecek. Bu hareket serbestisi ile de daha fazla ülke ziyareti ve daha fazla ihracat artışı amaçlanıyor.
7- Yeşil pasaport alabilmenin şartları neler?
- Başvuran kişinin daha önce mahkûmiyet kararı olmaması
- Son 3 yıl düzenli ihracat yapıyor olması
8- Verilen pasaportlar ne kadar geçerli olacak?
Yeşil pasaportlar 2 yıllığına verilecek. Ama ihracat devam ettikçe muhtemelen süresi uzatılacak.
9- Eşim ve çocuklarıma da yeşil pasaport verilecek mi?
İhracat nedeniyle verilen pasaportlar sadece şirket sahibi, ortak ve çalışanlarına mahsus olup eş ve çocuklar bu haktan yararlanamayacaklar.
10- Yeşil pasaport verilecek firmalar nasıl tespit edilecek?
Ekonomi Bakanlığı’nca resmi ihracat rakamları göz önüne alınarak tespit edilip her yılın 15 Şubatı’na kadar bölge müdürlükleri ve ihracatçı birliklerine bildirilecek.
11- Başvuru nereye yapılıyor?
Firmanın bağlı bulunduğu ihracatçı birliklerine.
12- Her firmaya kaç pasaport hakkı var?
Firmanın son 3 yıl yapılan ihracat ortalamasına göre verilecek pasaport sayısı belirleniyor. Maksimum 5 pasaport verilecek.
Üç Yılın Mal İhracatı Ortalaması | Verilecek Pasaport Adedi |
1-10 milyon USD arası | 1 adet |
10-25 milyon USD arası | 2 adet |
25-50 milyon USD arası | 3 adet |
50-100 milyon USD arası | 4 adet |
100 milyon USD üzeri | 5 adet |
13- Başvuruyu vekilim yapabilir mi?
Başvurular şahsen yapılmak zorunda.
14- Hizmet ihracatı yapıyorum. Yeşil pasaport uygulamasından yararlanabilecek miyim?
Hizmet ihracatçıları da yeşil pasaport uygulamasından yararlanabilecekler. Ama henüz detayları belli değil.
15- Serbest bölge firmasıyız. Biz yeşil pasaporttan yararlanabiliyor muyuz?
Serbest bölgede üretip ihraç edenler de yeşil pasaporttan yararlanabilirler. Sadece al-sat yapan firmalar yararlanamıyor.
16- İhracat rakamının tespiti nasıl yapılacak?
01.01.2014 ila 31.12.2016 arası 3 takvim yılı baz alınarak ihracat hesabı yapılacak.
Ali KARTAŞ