Milyonlarca vatandaşın merakla beklediği asgari ücret pazarlığı 10 Aralık’ta başladı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun aralık ayı boyunca dört toplantı yapması bekleniyor. Komisyon işçi kesimini temsilen Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) ve işveren kesimini temsilen de Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) üyelerinden oluşacak. Komisyon’da ayrıca hükümet temsilcileri de hakem olarak yer alacak. İşçi ve işveren arasındaki pazarlıkları üç toplantı boyunca sürmesi bekleniyor. Komisyon her tarafın beşer üyesi ile 15 kişiden oluşacak. Bu yıl son yıllarda olduğu gibi TÜRKİŞ heyetinde işçilerin de bulunması bekleniyor. Türkiye’de yıl içinde uygulanacak olan yasal olarak belirlenen en düşük ücret asgari ücret olarak adlandırılıyor. Belirlenen asgari ücretin altında maaş uygulaması yapılamıyor. İşletmeler, işçilere belirlenen rakamın üzerinde maaş ödemek zorunda. Asgari ücret belirlenirken birçok parametre pazarlık masasında yer alıyor. Ancak en önemli veri enflasyon oluyor. Aralık ayında toplantılar yapıldığı için yıl sonu enflasyon belli olmadığından Merkez Bankası ve Orta Vadeli Program’daki öngörüler ve gerçekleşen beş aylık orana bakılıyor. Bunun yanında işçilerin geçim endeksleri de ilgili kurumlardan geliyor. Ayrıca istihdamın korunması, işverene maliyet, rekabet şartları da masada konuşuluyor. Asgari ücret yasa gereği yıllık olarak belirleniyor. Ancak 2022 ve 2023 yıllarında komisyon haziran aylarında da toplanarak bir ara ücret belirlemişti. 2024 yılında ise tek asgari ücret belirlendi. Yeni asgari ücret yıllık belirlenirse 1 Ocak 2025 ile 31 Aralık 2025 tarihleri arasında uygulanacak.

Geçtiğimiz aralık ayında asgari ücret yıllık olarak belirlenmiş ve 2024 yılı için ücretlere %49 artış yapılmıştı. Buna göre mevcut asgari ücret ile ilgili rakamlar şu şekilde oluştu:

MEVCUT DURUM
Brüt asgari ücret: 20.002 TL
Net asgari ücret: 17.002 TL
İşverene maliyet: 23.503 TL

2024 yıl sonu enflasyonu için yapılan tahminlere bakıldığında en düşük tahmin %41,5 ile Orta Vadeli Program’da yer aldı. Ancak daha sonra bu tahminler yukarı doğru revize edildi. Fakat Komisyon bu tahmini dikkate alırsa asgari ücret şu şekilde gerçekleşecek.

%41,5 ARTARSA
Brüt ücret: 28.303 TL
Net ücret: 24.058 TL

İşverene maliyet: 33.257

MERKEZ BANKASI AÇIKLADI

Orta Vadeli Program’da (OVP) açıklanan %41,5 tahminine rağmen Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan son enflasyon raporunda yıl sonu beklentilerinin %44 olduğunu duyurdu. Komisyon bu tahmini dikkate alırsa asgari ücret şu şekilde gerçekleşecek:

%44 ARTARSA

Brüt ücret: 28.803 TL

Net ücret: 24.483 TL

İşverene maliyet: 33.844 TL

ORTALAMA ORANLAR KONUŞULUYOR

İş dünyasının ise yıllık enflasyon yerine önümüzdeki yıl için tahmin edilen enflasyon ile bu yılki enflasyonun ortalamasına göre artış yapılması talebini masaya getireceği konuşuluyor. Önümüzdeki yıl OVP’de %17 civarında bir enflasyon beklenirken, yapılan tahminlerin %20-25 oranlarının ortaya çıkacağı hesaplanıyor. Bu oranlara ve ortalama rakamlara göre ise asgari ücret hesaplamaları şu şekilde gerçekleşiyor:

%25 ARTARSA

Brüt ücret: 25.003 TL

Net ücret: 21.253 TL

İşverene maliyet: 29.379 TL

%30 ARTARSA

Brüt ücret: 26.003 TL

Net ücret: 22.103 TL

İşverene maliyet: 30.550 TL

%35 ARTARSA

Brüt ücret: 27.003 TL

Net ücret: 22.953 TL

İşverene maliyet: 31.730 TL

TABLO

ASGARİ ÜCRETTEKİ DEĞİŞİMLER (SON 5 YIL)

DÖNEM               BRÜT(TL)                   NET (TL)            ARTIŞ ORANI
2019 Ocak          2.558,40                    2.020,90              %26
2020 Ocak          2.943                          2.324,71              %15
2021 Ocak          3.577,50                    2.825,90              %22
2022 Ocak          5.004                          4.253,40             %40
2022 Temmuz    6.471                          5.500,35             %30
2023 Ocak          10.008                        8.506,80             %55
2023 Temmuz   13.414,50                   11.402,32           %34
2024 Ocak          20.002,50                  17.002,12           %49

Faruk Erdem
9.12.2024