Milyonlarca EYT’li için emeklilik başvuru süreci devam ediyor. Bu noktada bakıldığında EYT’lilerin büyük çoğunluğunun hâlen bir iş yerinde ya da kendi işinde çalıştığı görülüyor. Bu EYT’lilerin bir kısmı ise tekrar çalışmaya devam etmek istiyor. Bu noktada hem EYT’liler açısından hem de işverenler açısından yapılması gereken bazı işlemler bulunuyor.

EYT’liler iki bölümde değerlendiriliyorlar. Birinci bölümde olanlar çalışmayan EYT’liler. Bu vatandaşlar sadece başvuru yaparak işlemlerini tamamlamış oluyor. Artık hak sahibi oldukları belirlenip maaşlarının bağlanmasını bekleyecekler. İkinci bölümdeki EYT’liler ise hâlen bir iş yerinde çalışanlar. Bu EYT’liler için işlemler birkaç aşamada gerçekleşiyor.

Yasalarımız gereği emeklilik başvurusu için iş yerinden ayrılmak gerekiyor. Bu yüzden çalışan EYT’lilerin başvuru öncesi mutlaka çıkış işlemlerinin yapılması, başvuru sonrasında devam edeceklerse yeniden işe giriş bildirgelerinin verilmesi gerekiyor. Çıkış işlemi sırasında KOD 8 öne çıkarken yeniden girişte ise SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) önem kazanıyor.

Şimdi bu işlemlere daha yakından bakalım.

Çalışan fesih dilekçesi verecek

Öncelikle çalışan EYT’lilerin iş yerlerine fesih dilekçesi vermeleri gerekiyor. Bu dilekçede EYT yasasından yararlanarak emeklilik müracaatı yapılacağının açıkça belirtilmesi önemli. Bu dilekçe işçinin beyanı olduğu için bununla işlem yapılabilir. Ancak bazı iş yerleri “Emekli olabilir” yazısı da talep ediyor. Burada bir yasal zorunluluk yok. Ancak çalışanlar e-devletteki çalışma hayatım bölümünden hizmet dökümlerini ve emekli olmaya hak kazandıklarına dair belgelerin çıkışlarını alıp dilekçelerine ekleyebilirler. Bu talebi alan işverenin KOD 8 ile çıkış işlemini yapıp SGK’ya bildirmesi gerekiyor. Bu noktada işçinin çıkışı KOD 8 (Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme) ile verildiği için tazminat hakkı da doğuyor. Eğer 1 yıl ve üzerinden çalışması varsa işçiye tazminat da ödeniyor. Bu konuda Kredi Garanti Fonu destekli tazminat kredisi imkânını da işverenler kullanabilir. İşçi tekrar işe başlatılacaksa bu noktada tüm hakları saklı kalmak üzere tazminat ödemeden devam ettirmek de mümkün.

Çıkıştan sonra başvuru mümkün

İşten çıkış bildiriminin verilmesinin ardından artık EYT’li işçi için başvuru yapabilme imkânı doğuyor. Bu noktada işçi e-devlet üzerinden ya da bizzat giderek SGK’ya tahsis talebinde yani emeklilik müracaatında bulunabilir. Sigortalı çalışma hayatına devam edecekse tahsis talebini (emeklilik müracaatı) yaptıktan sonraki güne ya da daha ileri bir tarihe emekli olarak (SGDP) işe giriş bildirgesi verebilir. Burada emekli maaşını beklemeye gerek bulunmuyor. Başvurun hemen ertesi günü SGDP girişi yapılabiliyor. Çalışan EYT’li işten çıkış yapıldıktan sonra 30 gün içinde kendi iş yerinde yeniden çalışmaya başlarsa 5 puanlık SGDP desteği de uygulanıyor. Bu durumda asgari ücretli bir çalışan için 638 TL’lik bir katkı da ortaya çıkıyor.

KOD 8 yapılmamışsa güncelleniyor

Bu noktada KOD 8 ile çıkış yapılmadığında düzeltme imkânı da bulunuyor. Emeklilik hakkı elde etmesine rağmen çalışanın işten çıkışı KOD 8 ile yapılmamışsa bunun düzeltilmesi de mümkün olabiliyor. Bu noktada sigortalının emeklilik müracaatı yapması şartıyla işe giriş bildirgesinin tüm sigorta kollarına tabi olarak verilip ardından güncelleme menüsünden sigortalı kolunu 8-SGDP olarak değiştirmek mümkün olabiliyor.

Faruk Erdem

13.03.2023