Yaklaşık 14 milyon emekli ve 4 milyon kamu çalışanı için 2023 yılının ilk artışları belli oldu. Beklendiği gibi bu yıl enflasyon artışlarının haricinde emeklilere ve memurlara refah payı da eklenerek zam oranları yükseltildi. Emeklilerin ve memurların maaş artışlarını belirleyen en önemli parametre enflasyon rakamları oluyor. 2023 yılı enflasyonunun açıklanmasından sonra son 6 ayın enflasyon oranı da belirlendi. Buna göre 6 aylık enflasyon yüzde 15,4 olarak hesaplandı. Bu oran SSK ve BAĞ-KUR emeklilerinin enflasyon artışı olurken memurlar ve memur emeklilerinin yüzde 8 toplu sözleşme artışına ilaveten enflasyon farkını da oluşturdu. Buna göre memurlar ve memur emeklilerinin enflasyon artışı yüzde 16,48 oldu. Enflasyon rakamlarının belirlenmesinden sonra Başkan Recep Tayyip Erdoğan iki ayrı açıklama yaparak emeklilere ve memurlara sosyal refah payı vereceklerini duyurdu. Buna göre SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine 14,6 puanlık, memurlara ve memur emeklilerine de 13,52 puanlık ek artış yapıldı. Böylece tüm emeklilerin ve memurların 2023 yılı ilk 6 ay zam oranları yüzde 30’a çıkmış oldu.

Söz konusu artışla ilgili yasal düzenleme de Meclis’te yasalaşarak geçti. Böylece uygulama da başlamış oldu. Buna göre memurlar ve emekliler ocak ayı maaşlarını yüzde 30 artış ile almış olacaklar. Bütün bu refah payı artışlarının yanında emekliler için uygulanan taban maaş da yükseltilmiş oldu. Temmuz 2022’den bu yana 3.500 lira olarak uygulanan taban maaş yeni karar ile 5.500 TL’ye çıkartıldı. Dolayısıyla artık 5.500 TL’nin altında maaş kalmamış oldu.

SSK ve BAĞ-KUR emeklilerini yakından ilgilendiren taban maaş uygulamasında kök aylıklara zam oranı uygulanıyor. Ardından da çıkan rakam taban maaşa seyyanen ödemeyle tamamlanıyor.  Burada yüzde 30’luk artış kök maaşlara uygulanmış olacak. Bir örneklerle açıklamaya çalışalım.

SSK (2000 SONRASI) EMEKLİSİ
Mevcut kök maaş: 2.905,72 TL
Ödenen tutar: 2.905,72+594,28 = 3.500 TL

Yüzde 30 zamlı maaş: 3.777,44 TL
Ödenecek tutar 3.777,44 + 1.722,56 = 5.500 TL

BAĞ-KUR TARIM EMEKLİSİ
Mevcut kök maaş: 3.335,49 TL
Ödenen tutar: 3.335,49 + 164,51 = 3.500 TL

Yüzde 30 zamlı maaş: 4.336,14 TL
Ödenecek tutar: 4.336,14+1.163,86 = 5.500 TL

BAĞ-KUR ESNAF EMEKLİSİ
Mevcut maaş: 4.197,44 TL
Yüzde 30 zamlı maaş: 5.456,67 TL
Ödenecek tutar 5.456,67 + 43,33 = 5.500 TL

Görüldüğü gibi bu emeklilerimizin kök maaşlarına seyyanen zam yapılarak temmuz ayında 3.500 liraya tamamlanmıştı. Şimdi yeni zamlar 3.500 TL üzerinden değil, kök maaş üzerinden hesaplanıp 5.500 TL’ye tamamlanmış olacak. Burada taban maaş alan emekliler açısından artış oranı yüzde 60’u bulacak.

Bir ek artış da emekli memurlara geliyor. Memur emeklileri maaş ve sosyal refah payı ödemelerinin ardından bir artış da 3600 ek gösterge düzenlemesinden alacaklar. Geçtiğimiz yıl çıkartılan yasa ile tüm unvanlarda ek göstergeler 600 puan artırılırken bazı meslek gruplarında ek gösterge artışı 1,400 puanı bulmuştu. Yasanın uygulama tarihi olarak da 15 Ocak 2023 belirlenmişti. Buna göre tüm emekli memurlar ek gösterge artışlarına göre maaşlarına ilave zam alacaklar. Zamlar gösterge artışına göre hesaplanacak. Ek göstergesi 600 puan artan unvanlarda maaş artışı 260 TL olurken ek göstergesi 3000’den 3600’e çıkan ve 25 hizmet yılı olanlara 2.115 TL ilave zam yapılacak. 3000’den 3600’e çıkan ek göstergelerde hizmet yılı 30 ise ilave zam 2.240 TL’ye ulaşacak. Ek göstergesi 2.200’den 3600’e çıkanlarda hizmet yılı 25 olanlar 2.463 TL, 30 hizmet yılı olanlar ise 2.587 TL ilave zam alacaklar. Bu emeklilerin zamlı maaşları ek gösterge artışı eklendikten sonra yüzde 30 artırılacak. Ayrıca 15 Ocak’tan sonra emekli olacakların alacakları ikramiyelerin de 70 bin lirayı geçen miktarlarda artış olacak.

Emeklilerin zamlı maaşları ocak ayından itibaren geçerli olacak. Buna göre SSK ve BAĞ-KUR emeklileri ayın 17’sinden sonra maaşlarını yüzde 30 fazlasıyla alacaklar. Memur emeklileri ise maaşlarını artış olmadan 1’i ile 3’ü arasında aldılar. Daha sonra zam farkı yatırılacak. Memurlar ise 15’inde alacakları maaşlarını yüzde 30 zamlı olarak almış olacaklar.

Faruk Erdem 12.01.2023