Türkiye’de vergi adaletini sağlayacak “az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi” sistemini getirecek olan yeni yasa tasarısı Meclis’e geldi. Tasarıda, konut ile ilgili vergilerden emekliler ve hiç geliri olmayanlar muaf tutuldu. Emekliler ve geliri olmayanlar böylece emlak vergisinden sonra değerli konut vergisi de ödemeyecekler. Emeklilerin ve geliri olmayan vatandaşların emlak vergisinden muaf sayılmaları için bazı şartlar var:
*Kimler vergiden muaf?
Hiçbir geliri olmadığını belgeleyen ev hanımları ve 18 yaşından büyük işsizler ile sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan başka geliri olmayan emekliler. Gaziler, engelliler, şehitlerin dul ve yetimleri.
*Her konut için istisna var mı?
Hak sahiplerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek evlerinden vergi alınmıyor. Birden fazla hissesi olanlar ya da emekli olmasına rağmen çalışıp maaş alanlar da yararlanamıyor. Engelli, gazi ve dul yetimlerin başka geliri olup olmadığına ise bakılmıyor. Engelli emekli çalışsa da vergi ödemiyor.
*Aynı ev iki kişinin üzerindeyse ne yapılacak?
200 metrekarelik evde emeklinin ya da diğer hak sahiplerinin hissesi varsa, hisse oranları kadar vergiden muaf tutuluyorlar.
*Yurt dışından emekli olanlar da hak sahibi olabiliyor mu?
Vergi istisnasından sadece Türkiye'deki sosyal güvenlik kurumlarından emekli olanlar faydalanabiliyor. Dolayısıyla yurt dışından emekli olanlar emlak vergisi ödemek zorunda.
*Vergi istisnasından faydalanmak için ilgili konutta oturma şartı var mı?
Hayır. Bu evde oturmanız ya da kiraya vermiş olmanız hakkınızı kaybettirmiyor. Bu evde oturmayıp başka yerde kirada oturuyorsanız da emlak vergisi ödemiyorsunuz. Ancak kira gelir vergisi alınıyor.
*Ölüm maaşı alanlar da yararlanabilir mi?
Bankalarındaki paralarından dolayı kazanç elde eden emekliler de muafiyetten yararlanabiliyor. Eşinden dolayı ölüm aylığı alan emekliler de bu gelirleri olduğu hâlde emlak vergisi ödemiyor.
*Müracaat etmek gerekiyor mu?
Hak sahiplerinin meskenin bağlı bulunduğu belediyeye dilekçeyle müracaat etmeleri gerekiyor. Bildirimde bulunmazsanız size vergi çıkacaktır.
*Yanlışlıkla ödenen vergiler geri alınabilir mi?
Evet, 5 yıllık geriye doğru zaman aşımı süresi içinde ödediğiniz fazla vergileri geri alabilirsiniz. Bunun için o dönemlerde de şartları taşıdığınızı gösterir belgelerle belediyeye müracaat etmelisiniz.
*Arsası olan emekliler bu haktan yararlanabilir mi?
Hayır, vergi istisnası sadece konutlar için geçerli. İş yeri olanlar da yararlanamıyor.
*Kat irtifaklı tapu sahipleri için durum değişir mi?
Kat irtifakı tapusu olanlar da diğer şartları yerine getirmişlerse emlak vergisi ödemezler.
*Hem kendisinin hem eşinin evi olan emekli vergi öder mi?
Hayır ödemez. Bu haktan yararlanacak emeklinin üzerinde sadece bir konut olması gerekiyor.
*Yeni emekli olanlar da yararlanabilir mi?
Yıl içinde emekli olup maaş almaya başlayanlar diğer şartları taşıyorlarsa bir sonraki yıl için müracaat ederek vergi ödemeyecekler. Yani 2019 yılı içinde emekli olanlar 2020 yılında emlak vergisi ödemeyecek.
Faruk Erdem