TBMM’de önümüzdeki dönemde özellikle çalışma hayatı ile ilgili çok önemli reformlar gündeme gelecek. Bu reformlardan birisini ev kadınların emekliliği oluştururken, diğerinde ise BAĞ-KUR’lulara beş yıl erken emeklilik imkânı sunulacak. Böylece çalışma imkânı bulamayan ev kadınları için emeklilik yolu açılırken, primi eksik BAĞ-KUR’lular da yaş şartını tamamlayıp hemen emekli olabilecek.

Sosyal güvence olanağı

Aile Koruma Paketi çerçevesinde çalışma imkânı bulamayan ya da emeklilik için yeterli primi olmayan ev kadınlarını sosyal güvenceye kavuşturacak bir sistem uygulanacak. Bu sistemde kadınların prim ödemelerinin bir kısmını devlet karşılayacak. Prim ödemelerinin sonunda ev kadınları sosyal güvencenin yanında emeklilik hakkına da kavuşacak. Ev kadınlarının ödeyecekleri isteğe bağlı prim ödemelerinin üçte birini devlet karşılayacak. Bu yıl için ödenecek rakam ve hesaplama şöyle olacak: 

Aylık ödeme (2024): 6.400,64 TL

Devlet desteği aylık: 2.133,55 TL

Yıllık devlet desteği: 25.602,56 TL

Kolay emeklilik

Primleri ödenen ev kadınları şartlar tamamlandığında emeklilik hakkına kavuşacak. Burada BAĞ-KUR kapsamında 5400 gün yeterli olacak. Ancak daha önce çalışması ve primi bulunan kadınlar daha rahat emekli olacak. Kadınlar ve özellikle anneler için ayrıca yıpranma benzeri prim gün sayısı desteği ve yaş indirimi de söz konusu olacak. Sosyal güvenceye kavuşturulacak ev kadınları ve anneler için yıpranma (Fiili Hizmet Zammı) benzeri bir uygulama hayata geçecek. Anneler ve ev kadınları ödedikleri prim sayısına göre her yıl ek prim günü kazanacak. Örneğin dört yıl prim ödeyen bir anne beş yıl prim ödemiş gibi olacak. Yapılan prim desteği süresi kadar kısım emeklilik yaş şartından da düşülecek. Böylece anneler daha az prim ödeyerek daha genç yaşta emekli olabilecek. 

BAĞ-KUR’luya beş yıl kazanç

8 Eylül 1999 öncesinde BAĞ-KUR emeklilik şartları kadınlar için 7 bin 200 gün, erkekler için ise 9 bin gün olarak uygulanıyor. Sonraki dönemde ise hem kadınlar hem erkekler için 9 bin gün olarak uygulanmaya başlandı. Getirilecek düzenleme ile 9 bin gün olan prim ödeme gün sayısı 1800 gün (beş yıl) azaltılarak 7 bin 200’e düşürülecek. Böylece 20008 sonrası SSK’lılarda olan 7.200 gün şartıyla eşitlenecek. Düzenleme ilk etapta basit usulde vergilendirilen esnaf odalarına kayıtlı küçük esnaf için geçerli olacak. Böylece kuaför, terzi, bakkal, berber gibi küçük esnaf ve sanatkârlar için emeklilikte prim şartı 7 bin 200 gün olarak uygulanacak. Yasal düzenleme sırasında bu kapsamın genişletilmesi de gündemde. Bu gerçekleşirse tüm BAĞ-KUR’lular yararlanacak. 

EYT’liler de yararlanacak

Düzenleme hayata geçtiğinde yaş şartını tamamlamış ancak henüz 9 bin gün prim dolduramamış 1 milyon kadar küçük esnaf 7 bin 200 günü varsa hemen emekli olacak. Aynı şekilde EYT kapsamında olan küçük esnaf da yaşa bakılmadan 7 bin 200 günü doldurmuşsa emeklilik hakkına kavuşacak. Burada esnaf için beş yıl erken emekli olma hakkı gelecek. Böylece beş yıl daha prim ödemek zorunda kalınmayacak. Hem zamandan kazanırken hem de fazla maliyetten kurtulup hemen maaşa kavuşabilecekler.

Faruk Erdem

13.02.2023