Bu yılbaşıyla birlikte özellikle ekonomi ve çalışma hayatı alanında çok önemli değişiklikler ve düzenlemeler de gündemimize girdi. Özellikle TBMM’de kabul edilen torba tasarılar hem yatırım ortamını kolaylaştıracak hem de istihdamı artıracak düzenlemeler içeriyor. Bu düzenlemelerden özellikle işverenlerimizi ilgilendirenlere kısa başlıklarla bakalım:
Kadınlar için kreş desteği
Kadınların çalışma hayatına katılmasının teşviki amacıyla işverenlerce okul öncesi çağındaki çocuklar için verilen ve ücretin bir parçası olan kreş ve gündüz bakımevi hizmeti vergi dışı bırakılıyor. Buna göre, işverenlerce iş yerinde kreş ve gündüz bakımevi hizmetlerinin verilmediği durumlarda, ödemenin doğrudan bu hizmetleri sağlayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılması şartıyla her bir çocuk için aylık, asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 15'ini aşmamak üzere bu istisnadan yararlanılacak. Bu yüzde 15 oranını, asgari ücretin aylık brüt tutarının yüzde 50'sine kadar artırmaya ve kanuni seviyesine getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Asgari ücrete vergi desteği
Net asgari ücretlilere, bu yılın ocak ayında maaşının net asgari ücretin altında kalması hâlinde, bu durumu telafi edecek şekilde asgari geçim indirimi sağlanacak. Hizmet erbabına hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra, "karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar ile iş kaybı, iş sonu ve iş güvencesi tazminatları" gibi çeşitli adlar altında yapılan ödeme ve yardımlar ücret kapsamında sayılacak.
İmha için Maliye devrede
Gıda veya ilaç gibi bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha edilmesi gereken emtianın emsal bedeli, takdir komisyonu kararı olmaksızın mükelleflerce değerlendirilebilecek. Mükellefler, bu mahiyetteki imha işlemleri için Maliye Bakanlığı’na başvuracak.
Fatura ve fiş cezasına dikkat
Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere; verilmesi ve alınması gereken fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kâğıt olarak düzenlenmesi ya da hiç düzenlenmemiş sayılması hâlinde, bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için 240 liradan aşağı olmamak üzere, bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının yüzde 10'u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bir takvim yılı içinde, her bir belgede tespit edilen usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 120 bin lirayı geçemeyecek.
Elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekenler de dahil olmak üzere, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığı’nca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin, düzenlenmediğinin, kullanılmadığının, bulundurulmadığının, düzenlenen belgelerin aslı ile örneğinde farklı meblağlara yer verildiğinin, gerçeğe aykırı olarak düzenlendiğinin veya elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kâğıt olarak düzenlendiğinin tespiti ya da bu belgelerin hiç düzenlenmemiş sayılması hâlinde, her bir belge için 240 lira özel usulsüzlük cezası kesilecek. Ancak her bir belge için kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı her bir tespit için 12 bin lirayı, bir takvim yılı içinde ise 120 bin lirayı geçemeyecek.
Kantinlere KDV istisnası
Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda kantin olarak belirlenen alanların okul aile birlikleri tarafından kiraya verilmesi işlemlerine de KDV istisnası getirilecek. Sanayi sicil belgesine sahip işletmelerin yatırım teşvik belgesi aranmadan imalat sanayisinde kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019'a kadar KDV istisnası getirilecek. AR-GE, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, teknoparklarda, AR-GE ve tasarım merkezlerinde, üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019'a kadar KDV istisnası sağlanacak.
Yeni elemana teşvik
2020 sonuna kadar (1 Ocak 2018-31 Aralık 2020 döneminde) işe alınan sigortalılar nedeniyle ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için 12 ay süreyle gelir vergisi stopajı, damga vergisi ve sosyal güvenlik primi desteği teşviki getirilecek. İmalat ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinde ilave işe alınacaklar için daha yüksek tutarda sosyal güvenlik primi desteği sağlanacak. Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik süresi 12 ay yerine 18 ay olarak belirlenecek. İmalat sektöründe çalışan küçük işletmelere ve esnafa 2018 yılında uygulanmak üzere, 18 yaşından büyük ve 25 yaşından küçük en fazla iki kişi ilave istihdam sağlamaları hâlinde gelir vergisi stopajı, damga vergisi, sosyal güvenlik primi ve asgari ücret üzerinden iki ayda bir ücret desteği verilecek.
100 lira destek
İşverenlere 2016 ve 2017 yıllarında uygulanan, 100 lira tutarındaki asgari ücret desteği uygulamasına 2018 yılında da devam edilecek. Gençlerin istihdam edilebilirliklerini artırmak amacıyla 18-25 yaş arasındaki sigortalılara ait sigortalı işe giriş bildirgesinin, çalışılmaya başlanılan tarih itibarıyla verilmesine imkân sağlanacak. Kanuna göre, işe alınanların ücretlerinin, ilgili yılda uygulanan asgari ücretin aylık brüt tutarının prim ödeme gün sayısına isabet eden tutarı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra kalan kısmı, verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilecek. Ücret ödemelerine ilişkin düzenlenen kâğıtlara ait damga vergisinin aylık brüt asgari ücretin prim ödeme gün sayısına isabet eden kısmı beyan edilmeyecek ve ödenmeyecek.
ÖTV iadesi geldi
Motorlu taşıtların üretiminde kullanılan radyo, hoparlör, monitör gibi ürünler için alınan ÖTV, ilgili ürünlerin faturalarının beyan edilmesi hâlinde üreticiye iade edilebilecek.
Çalışana yetim aylığı
Ölüm aylığı alan hak sahibi çocuklardan, lise ve dengi öğrenim görmesi hâlinde 20 yaş, yükseköğrenim görmesi hâlinde 25 yaşını doldurmayan ve öğrencilik nitelikleri devam edenlerin, hizmet akdine tabi çalışmaları durumunda ölüm aylığı hakkından yararlanabilecek. İlgili kanunlara göre gelir veya aylık bağlanan hak sahibi çocuklardan 18 yaş, lise ve dengi öğrenim görmesi hâlinde 20 yaş, yükseköğrenim yapması hâlinde 25 yaşını doldurmayanlardan kanun kapsamında sigortalı sayılmaları, ödenmekte olan gelir ve aylıkların kesilmesini gerektirmeyecek. Bu maddenin yürürlük tarihinden önce çalışmaları nedeniyle gelir veya aylıkları kesilenlerin ödemeleri başlatılacak ancak geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmayacak.
Belge zorunlu değil
Ay içerisinde 30 günden az çalıştırılan sigortalıların bildiriminde arşiv yükünün azaltılması, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin kaldırılması amacıyla işverenin beyanı kabul edilecek ve ilgili kurumca bu belgeler gerekli görülmedikçe istenilmeyecek. Konut kapıcılığı iş yerlerinde çalıştırılan sigortalılarla ilgili işverenlere getirilen bildirge ve belge verme yükümlülükleri azaltılacak.
Teşvik alamayana ödeme
Prim teşviki, destek ve indirimlerinden yararlanılabileceği hâlde yararlanılmadığı dönemlerde başvuru tarihinden en fazla 6 aya ilişkin prim teşviki destek ve indirimlerinden faydalanılabilecek. Aynı hüküm işverenler için kanunun yürürlüğe girdiği tüm dönemleri kapsayacak.
Faruk ERDEM