Türkiye’de gerek emekliler gerekse memurlar ve devletten sosyal yardım alanlar için ocak ve temmuz ayları zam dönemleri olarak biliniyor. 2020 yılı için de ocak ayından sonra ikinci zam temmuz ayı ile birlikte yapıldı. Zamları belirleyen en önemli unsur ise ocak-haziran arasındaki 6 aylık enflasyon oranı oldu. Bu yıl 6 aylık enflasyon oranı yüzde 5,75 çıktı. Bu oran SSK ve Bağ-Kur emeklilerine direkt zam olarak yansıtıldı. Memur ve memur emeklileri ise yüzde 4 oranındaki toplu sözleşme zamlarının üstüne yüzde 1,75 oranında enflasyon farkı aldılar. Toplamda da yüzde 5,75 oranına ulaştılar. Bu oran sosyal yardımlara da zam olarak uygulandı.

2020 yılı için bakıldığında ocak ayı ile birlikte kümülatif olarak SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 12,63 oranında memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 11,56 oranında zam almış oldular.

Temmuz zammıyla birlikte ek ödeme dahil en düşük aylık; Bağ-Kur esnaf emeklilerinde bin 784 liradan bin 886, 2000'den önce emekli olan SSK'lılarda 2 bin 111 liradan 2 bin 233 liraya yükseldi. Memur emeklilerinde ise en düşük aylık 2 bin 661 liradan 2 bin 814 liraya çıktı. Yeni zam dönemiyle ilgili akla takılan soruların cevapları ise şöyle:

1) Zamlar nasıl uygulanacak?
SSK ve Bağ-Kur emeklileri altı aylık enflasyon oranını aynen kendi maaşlarında zam olarak görüyorlar. Memur ve memur emeklileri ise daha önce toplu sözleşmeden kaynaklanan zamlarını alıyorlar. Bir önceki zam oranının üzerinde oluşan enflasyon ise fark olarak yatırılıyor.

2) Kim ne kadar zam alacak?
Yukarıda anlattığımız sisteme göre SSK ve Bağ-Kur emeklileri, altı aylık enflasyon olan yüzde 5,75 oranında zam alacaklar. Maaşları yüzde 5,75 artacak. Memurlar ve memur emeklileri ise toplu sözleşmeden kaynaklı yüzde 4 oranında zam alacaklar. Ocak zamları yüzde 4 olan memur ve memur emeklileri bunun üzerindeki 1,75’lik kısmı da fark olarak alacaklar. Dolayısıyla memur ve memur emeklilerinin de maaşları yüzde 5,75 oranında artacak.

3) Sosyal yardımlar nasıl artacak?
Devletin yaptığı çeşitli sosyal ödemeler de yılda iki kez artırılıyor. Buna göre engelli maaşı, evde bakım maaşı, 65 yaş aylığı gibi ödemeler de temmuz ayından itibaren zamlı olarak ödenecek. Bu ödenekler memur maaş katsayısına gelen zam kadar artıyor. Bu katsayı artışı da memur ve memur emeklilerine yapılan zam kadar oluyor. Buna göre de bu ödeneklerin temmuz artışı yüzde 5,75 oranında gerçekleşecek.

4) Yeni maaşlar ne zaman hesaplarda olacak?
Yeni zamlar temmuz maaşlarından itibaren hak sahiplerine ödenecek. Bu yüzden temmuz maaşları zamlı yatırılacak. Ödenekler de temmuz ayı ile birlikte zamlı olarak verilecek. SSK ve Bağ-Kur emeklileri ayın 17’sinden 25’ine kadar olan maaş günlerinde zamlı maaşı alacaklar. Memurlar ise ayın 15’inde zamlı olarak maaşlarını hesaplarında görecekler. Burada tek istisna memur emeklilerinde yaşanıyor. Memur emeklileri ayın 1’i ile 5’i arasında zam aldıkları için onların maaşları zamsız olarak yatırılacak. Aradaki fark ise bu ay içinde SGK tarafından açıklanan bir takvimde maaşlara eklenecek.

5) Emeklilerin aldığı ek ödemelerde bir değişiklik olacak mı?
Emeklilerin her ay hesaplarına yatırılan paranın içerisinde, net maaşlarının yüzde 4-5'i oranında ek ödeme de yer alıyor. Maaşlar arttıkça ek ödeme tutarı da yükseliyor. Örneğin; maaşı 3 bin lira olan emekli, bu tutarın yüzde 4'ü oranında ek ödeme alıyordu. Şimdi ise yeni maaşı olan 3 bin 172 lira 50 kuruş üzerinden ek ödemesini cebine koyacak. Temmuz zammıyla ek ödeme dahil taban emekli aylıkları da esnafta bin 886, 2000’den önce emekli olan SSK’lılarda 2 bin 233, memurda 2 bin 814 liraya çıktı. Ek ödemenizin kaç lira olduğunu e-Devlet hesabından SGK bölümünde kolayca görebilirsiniz.

6) Bundan sonraki zam ne zaman yapılacak? Bu zamlar ne kadar geçerli?
Emekliler ve memurlar yılda iki zam alıyor. İlk zam yılın ilk ayında ocakta yapılıyor. İkinci zam ise temmuzda yapılıyor. 2020 yılı için böylece ikinci zam yapılmış oldu. Altı ay sonra yani 2021’in ilk ayında yeni zam yapılacak. 2020 yılında yapılan zamlara baktığımızda SSK ve Bağ-Kur emeklileri için 12,63 memur ve memur emeklileri için ise yüzde 11,56 kümülatif zam yapılmış oldu.

7) Memurların aile yardımları artıyor mu?
Çalışan memurlara maaşlarının yanında eş ve çocuk durumuna göre aile parası ödeniyor. Bu ödenekler de yüzde 5,75 oranında artırılacak. Memurların yeni aile yardımı paraları şöyle olacak: 

YENİ MEMUR MAAŞLARI

Unvan Mevcut Yeni
Avukat (9/1) 5.224,36 5.524,76
Başkomiser (8/1) 5.768,74 6.100,44
Bekçi (Lisans 9/1) 4.409,90 4.663,47
Diş tabibi (8/1) 5.607,33 5.929,75
Doçent (1/1) 7.659,30 8.099,71
Ebe (9/1) 4.259,04 4.503,93
Hâkim (7/1) 9.257,63 9.789,94
Hemşire (9/1) 4.253,76 4.498,35
İmam/hatip (9/1) 3.868,69 4.091,14
İtfaiyeci (9/1) 3.822,27 4.042,05
Kaymakam (4/1) 7.255,24 7.672,42
Komiser (8/1) 5.675,90 6.002,26
Güvenlik görevlisi (13/1) 3.592,28 3.798,84
Mühendis (7/1) 5.591,50 5.913,01
Öğretmen (9/1) 4.013,22 4.243,98
Polis (11/1) 5.280,28 5.583,90
Profesör (1/1) 8.948,51 9.463,05
Şef (7/1) 3.889,79 4.113,45
Şube müdürü (7/1) 4.926,85 5.210,14
Vaiz (9/1) 4.074,41 4.308,69
Vali (1/1) 13.214,93 13.974,79
Veteriner hekim (7/1) 5.561,96 5.881,77

KİM, NE ALACAK?

Ödeme Mevcut Yeni
Memur (En düşük) 3.517,04 3.719,27
65 yaş aylığı 672,81 711,50
Evde bakım desteği 1.460,61 1.544,60
Memur aile yardımı
- Eş 332,00 351,09
- Çocuk (0-6 yaş) 73,04 77,24
- Çocuk (6 yaş üstü) 36,52 38,62
Engelli aylığı
- % 40-69 arası 537,08 567,96
- % 70 ve üstü 805,62 851,94
Emekli doktor
- Uzman 2.483,03 2.625,80
- Uz. olmayan 1.898,79 2.007,97

TABAN AYLIKLAR

Emekli Mevcut Yeni
Bağ-Kur esnaf 1.784,11 1.886,70
SSK (2000 öncesi emekli olan) 2.111,66 2.233,08
Memur 2.661,34 2.814,37