Amaç ve Kapsam
Kurumsal yönetim derecelendirme, firmaların hissedar haklarına verdikleri önemin, kamuyu aydınlatma faaliyetlerinin, menfaat sahipleri ile ilişkilerinin ve yönetim kurullarının genel kredibilitenin ölçülmesidir.
Firmaların kurumsal yönetim derecelendirme de 4 temel ilkeye uyumu analiz edilir.
• Adillik: Bütün hissedarlara yapılan muamelenin eşitliği
• Şeffaflık: Kamuoyunun firma faaliyetlerini düzenli ve sürekli olarak izleyebilmeleri için gerekli bilgilendirmeyi yapması
• Hesap Verebilirlik: Hissedarlara ve kamu denetim otoritelerine karşı raporlama ve açıklamaların yapılması.
• Sorumluluk: Menfaat sahipleri ve şirket yöneticileri ile olan ilişkilerin idaresini düzenleyen yürürlükteki yasalara bağlılık.
Yöntem
Firmanın derecelendirmesinde aşağıdaki ana kriterlerden yararlanılır. Firmanın bu kriterlere uyum düzeyi analiz edilir.
Şirket Analiz Kriterleri ve Alt Kategoriler:
Kriter 1: Pay sahipleri
• Pay sahipliği haklarının kullanımının kolaylaştırılması
• Bilgi alma ve inceleme hakları
• Azınlık hakları
• Genel kurula katılım hakkı
• Oy hakkı
• Kâr payı hakkı
• Payların devri
Kriter 2: Kamuyu aydınlatma ve şeffaflık
• Kamuyu aydınlatma esasları ve araçları
• İnternet sitesi
• Faaliyet raporu
• Bağımsız denetim
Kriter 3: Menfaat sahipleri
• Menfaat sahiplerine ilişkin şirket politikası
• Menfaat sahiplerinin şirket yönetimine katılımının desteklenmesi
• Şirketin insan kaynakları politikası
• Müşteriler ve tedarikçilerle ilişkiler
• Etik kurallar ve Sosyal sorumluluk
Kriter 4: Yönetim kurulu
• Yönetim kurulunun işlevi
• Yönetim kurulunun faaliyet esasları
• Yönetim kurulunun yapısı
• Yönetim kurulu toplantılarının şekli
• Yönetim kurulu bünyesinde oluşturulan komiteler
• Yönetim kurulu üyelerine ve üst düzey yöneticilerine sağlanan mali haklar
Derecelendirme Notlarının Anlamı
Kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesinde bir bütün olarak tüm ilkelere uyum ile pay sahipleri, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık, menfaat sahipleri ile yönetim kurulu ana bölümleri itibarıyla ayrı ayrı olmak üzere 1 ile 10 arasında derece notu verilir.
Tüm ilkelere uyum ve herbir bölüm için verilen not, 1 (bir) en zayıf profili, 10 (on) en güçlü profili temsil etmek üzere değerlendirilir.
Not ve Anlamı;
- 9-10: Şirket SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne büyük ölçüde uyum sağlamış ve tüm politika ve önlemleri uygulamaya sokmuştur. Yönetim ve iç kontrol mekanizmaları etkin bir şekilde oluşturulmuş ve işlemektedir.
- 7-8: Şirket SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne önemli ölçüde uyum sağlamış ve çoğu gerekli politika ve önlemleri uygulamaya sokmuştur.
- 6: Şirket SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne orta derecede uyum sağlamış ve gerekli politika ve önlemlerin bir kısmını uygulamaya sokmuştur.
- 4-5: Şirket SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne gereken asgari derecede uyum sağlamış ve gerekli politika ve önlemlerin standartların altında bir kısmını uygulamaya sokmuştur.
- < 4: Şirket SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uyum sağlamamıştır ve gerekli politika ve önlemleri zayıftır.
Kadir Tuna