5G teknolojisi, ceplerimizdeki akıllı telefonların ötesinde, bizi daha önce hiç olmadığı kadar bağlı tutmanın yollarını arayan şirketlere sahip. Bu, yeni 5G özellikli dizüstü bilgisayarlar ve tabletler gibi bariz oyuncuları ve ayrıca destekli gerçeklik gözlükleri ve hatta 5G ev internet çözümleri gibi giyilebilir cihazları da içeriyor. Yakın bir gelecekte iş dünyası başta olmak üzere tüm yaşam alanlarını daha fazla etkileyecek olan 5G teknolojisiyle ilgili güncel gelişmeleri özet olarak aktarmak isterim.

Güçlü yeni 5G çipleri

Qualcomm'un Snapdragon X70'i ve MediaTek'in Dimensity 8000'i duyuruldu. Snapdragon X70, Samsung'un yeni Galaxy S22 serisinde en belirgin şekilde bulunan geçen yılki Snapdragon X65'in bir yükseltmesi. Qualcomm bu kez hız yerine zekâ eklemeye odaklandı. 10Gbps en yüksek performans, önümüzdeki birkaç yıl içinde 5G ağlarının sunabileceği şey için fazlasıyla yeterli olmalı.

5G ev yönlendiricileri

İnanılmaz hızları ve düşük gecikme süresi ile 5G'nin gelişi, kablolu geniş bant bağlantılarına ve hatta ev yönlendiricilerine artık ihtiyaç duyulmayacağı birbirine bağlı bir dünya vizyonunu getirdi. Her ne kadar evlerimizde bağlı her cihaz için her yerde 5G bağlantısına sahip olmaktan hâlâ yıllarca uzakta olsak da 5G'yi çağdaş bir kablosuz ağa bağlamak çok daha ulaşılabilir görünüyor.

Bu senaryoda geleneksel bir Wi-Fi yönlendirici hâlâ ev ağınızın ucunda bulunur, ancak kablolu bir kablo veya fiber bağlantı kullanmak yerine akıllı telefonunuzda bulunan 5G teknolojisiyle internete bağlanır. Her şey hâlâ Wi-Fi üzerinden bağlandığından, evinizdeki her PC, dizüstü bilgisayar, oyun konsolu ve IoT cihazının 5G özellikli olmasına ihtiyaç yoktur. TCL, tam olarak bu amaç için yeni bir yönlendirici göstererek evinize kablosuz olarak son derece yüksek internet hızları sağlamayı vadeder.

5G standartlarının açılması

Açık RAN girişimini benimseyen daha fazla şirket sayesinde 2022, açık 5G ekipman standartlarının nihayet ana akım hâline geldiği yıl olabilir. Açık standartlara geçiş, 5G ekipmanının yazılım ve donanım bileşenlerinin ayrılmasıyla da sonuçlandı. Yerleşik özel yazılıma sahip bir "kara kutu" satın alacağınız gömülü sistemler yerine yazılım artık ayrı bir katman.

Yapay zekâ (AI)

Yapay zekâ (AI), Dördüncü Sanayi Devrimi ve inovasyonun önemli bir itici gücü. Ağlar daha fazla zekâ kazandıkça, etki yalnızca ağ planlamasında değil, iş ve endüstrinin diğer her alanında görülebilir. 2025 yılına kadar 170 milyar sterline ulaşan küresel yatırımla, yapay zekânın veri kullanımı ve kuantum hesaplama ve robotik gibi yeni endüstri yeniliklerini geliştirmek için nerede ve nasıl iş birliği gerektiğine dair jeopolitik çizgiler şekilleniyor. Yapay zekânın ağlar ve toplum üzerindeki dönüştürücü etkisinin büyüklüğü artık önemli konu başlıklarından biri hâline geldi.

IoE (Her Şeyin İnterneti)

Her Şeyin İnterneti, bağlantılı dünyanın bir sonraki evrimsel aşaması. 40 milyardan fazla cihazla, fiziksel alanlara daha uyumlu ve yeni ihtiyaçları ortaya çıkmadan önce tahmin ederek yeniden tasarlamak ve dönüştürmek için yeni bir yardım sunmakta. Evlerimiz, ofislerimiz, şehirlerimiz, fabrikalarımız ve kamusal alanlarımızın değiştiği, dünya daha güçlü ve daha iyi bir şekilde yeniden inşa edilmeye başladığında artık bu çabayı destekleyecek araçların var olduğu bir dönemi yaşamaktayız. IoE’nin alt başlıkları Akıllı Şehirler, Endüstrinin Benimsenmesi, Drone'lar, Cihazlar ve İnsanlar, Veri ve Süreç olarak belirleniyor.

Teknolojinin ufku (Tech horizon)

Sağlık, otomotiv ve insansız hava araçları gibi yüksek büyüme dikeylerine ışık tutan mobil teknoloji, hayatımıza her zamankinden daha fazla entegre oluyor. Tech horizon teması da sektörün ötesine geçen ve amaca hizmet eden yeniliklerle mobilin geleceğimizi nasıl dönüştürdüğünü keşfetmeyi amaçlıyor. İklim ve çeşitlilik gibi alanlarda değişim için hareket etmeye devam edilip hizmetler, evler ve şehirler dijital olarak dönüştürüldükçe, yeni teknoloji ufukları yeniden hayal ediliyor ve yeni nesil eksenlerin ortaya çıkışıyla yeniliklere ilham vermek amaçlanıyor. Bu alanda Yaratıcı Teknoloji, Diversity4Tech, İklim ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri gibi başlıklar ön plana çıkıyor.

Finans teknolojileri (Fintech)

Birçok operatör, son beş ila on yıl içinde finansal hizmet alanına girerek güçlü yeni varlıklar ve önemli gelir artışı ile fintech işletmeleri kurdu. Teknoloji, dijital para birimleri, NFT'ler ve blockchain'deki büyümede görüldüğü gibi engelleri azaltmaya ve yeni akşamlara, yeniliklere olanak sağlamaya devam ettikçe bu eğilim tüm dünyada hızlanıyor.

Bulut bilişim ve sanal gerçeklik (CloudNet)

Pandemiden önce bile telekom endüstrisi, kesintisiz çevrim içi deneyimler için yeni bir standart belirleyen Uber ve Netflix gibi dijital şirketleri yıllardır yönetmekteydi. Ağlar hizmet sunumunu desteklemek için uyum sağlamaya devam ederken bulut teknolojisi, 2026 yılına kadar 75 milyar dolara ulaşması öngörülen pazarla birlikte büyük ölçekli dönüşümün kilit bir etkinleştiricisi olarak ön plana çıkıyor.

Bulut geçişi, özel ve/veya bulut, OpenRAN ve edge computing gibi teknolojilerle birleştiğinde gerçek değeri çıkarabilir, mobil şebeke operatörleri için yeni değer alanları ortaya çıkacağı tahmin ediliyor.  

Dr. Selim Süleyman