Pandemi ile birlikte işletmelerin ticari maliyetleri arttı, sağlık güvenliği ile ilgili önlemler ticari faaliyetlerde yavaşlama ve maliyetlerin artmasına neden oldu. Bu olguya büyüme ve ithalat ihracat rakamlarının gözle görülür düşüşü eşlik etti. Pandemi tüm ekonomik sektörleri etkiledi. Dünya Bankası verilerine göre, pandeminin dünyanın tüm ülkelerinin gayri safi milli hasılalarını eksi %1 ila %3 civarında, ihracat rakamlarını ise eksi %1 ila %4 dolaylarında etkilemesi bekleniyor. Bu süreçte tüm ekonomik sektörlerde küçülme, gelirlerde gerileme ve ticaret maliyetlerinde artış yaşanıyor.

Covid-19 pandemisinin yarattığı ekonomik şartlarla birlikte, ekonomide ve ticarette genel durgunluğa rağmen e-ticaret, gıda ve medikal (ilaç, maske, eldiven vs.) sektörleri büyüme kaydeden başlıca sektörler oldu. Pandemi şartları hâliyle hizmet ve sanayi alanlarında insan yakınlığı olan sektörleri daha fazla etkiledi, çevrimiçi alışveriş ve ticarete olan ilgi ise arttı. Konuya makro düzeyde bakıldığında ekonomiyi kısıtlayıcı önlemlerin alternatif servis kanallarını canlandırması, krizin ekonomik etkilerini hafifletici bir unsur olarak karşımıza çıkıyor.

Bu süreçte perakende gıda ve sağlık sektörleriyle birlikte önemi ve hacmi en fazla artan çevrimiçi ticaret, hem hanehalkının ihtiyaçlarını karşılamakta hem de işletmelerin alternatif yolla gelir sağlamalarını mümkün kılmaktadır. Dünya Bankası araştırmasına göre bu süreçte b2b (işletmeden işletmeye) ve b2c (işletmeden tüketiciye) düzeylerinde e-Ticaretin önemi özellikle evsel (hanehalkı) ihtiyaçlar, sağlık/medikal ürünler ve gıda sektörlerinde arttı.Mevcut gelişme ve talep artışıyla birlikte hizmet ve malların e-Ticaretinde ürün güvenliği, yükselen fiyatlar, sipariş iptalleri, teslim gecikmeleri, siber güvenlik, geniş bant altyapı ihtiyacı gibi hususları da beraberinde getirdi.

Hem ülke içi hem de ülkeler arası hizmetlerde KOBİ’ler, diğer işletmeler ve son kullanıcıların e-Ticaret işlemlerine etkin katılımı için uygun altyapı ve teknolojik gelişmişlik çok önemli bir husustur. Bu teknolojik altyapı gerekliliği, aynı zamanda dijital dönüşümü beraberinde getiriyor ve bu noktada elektronik servis sağlayıcıları ve teknoloji firmalarının (bilişim teknolojileri ve telekomünikasyon) da önemi ortaya çıkıyor.

Dünya Bankası’nın araştırmasında e-Ticaretin artışıyla beraber etkin lojistik hizmetleri, kapasitesi güçlü network altyapısı, yeterli data servisleri, çevrimiçi ödeme gibi sistem gerekliliklerini de beraberinde getiriyor. Mevcut şartlar altında çevrimiçi ticaret platformlarının kullanımının artması ve buna yönelik altyapı imkânları ile birlikte, klasik ticaret yöntemleriyle iş yapan işletmelerin dijitalleşmeye doğru adım atacağı öngörülüyor. Diğer yandan imalatta meydana gelen durma veya yavaşlama, yeni sağlık önlemleriyle lojistik ve taşımacılıkta teslim gecikmeleri ve maliyet artışlarını da beraberinde getiriyor. E-ticaretin önemi artsa da, ekonomideki genel durgunluk çevrimiçi veya geleneksel tüm tedarik faaliyetlerine etki ediyor.

Her hâlükârda kendi devinimi ve teknolojisiyle büyüyen bir ticaret şekli olan e-Ticaretin, pandemi ortamında kullanıcı olarak hanehalkı, hizmet ve mal tedarikçisi olarak da iş dünyasının daha fazla dikkatini çekti. Bu durumun, gelecekte dijital dönüşümü hızlandırıcı etki yapabileceği öngörülüyor. Mal ve hizmetlerin çevrimiçi servislerle pazarlanması bir yana, bu süreçte dijital servisler sayesinde öğrencilere uzaktan eğitim gibi kolaylıkların da sağlandığını görüyoruz. Bu örnekle birlikte yakın gelecekte dijital hizmetlerin, birçok insan ihtiyacını karşılamak için var olacağını gösterdiğini söyleyebiliriz.