İşletmeler için Döviz Kuru Yönetimi

Döviz kuru riskinin var olabilmesi için öncelikle işletmenin döviz pozisyonunun mevcut olması gerekir. Açık pozisyon ve kapalı pozisyon borçluluk karşısındaki alacaklar ve varlıklar arasındaki farkla ortaya çıkar. Açık pozisyon sahibi bir işletme veya bireyin döviz kuru yükselirken zararı artar. Döviz borçlanmasından hane halkının kaçınması gerekir. Esnaf veya KOBİ niteliğindeki işletmelerin en fazla döviz alacağı ne kadar ise o kadar borçlanmalıdır. Döviz alacağı olsa da risk vardır çünkü borcu olan ödeme zorluğu çekecektir. Döviz alacağı zaten yoksa döviz borcundan kaçınılmalıdır.

Dış ticarete konu mal ve hizmet üretimi yapılıyorsa döviz borçlanmasıyla ilgili azami sınır ihracat miktarı kadar olmalıdır. Ülkemiz açısından döviz kuru riskinin işletmelerle birlikte herkesi etkileyen en temel ve yaygın unsur maliyettir. Üretim hattında yer alan ürünlerin yerli olmaması döviz kurunun artışı karşısında tüm kesimlerin maliyetlerini olumsuz etkiliyor.

Bu doğrultuda özetlemek gerekirse; firmaların döviz kuru yönetiminde işletme içi ve işletme dışı olmak üzere izleyeceği iki temel stratejisi vardır.

Döviz kuru risk yönetiminde işletme içi oluşturulabilecek başlıca stratejileri şu şekilde özetleyebiliriz:
  • Dövizli ödeme ve alacakların hızının yavaşlatılması yolu ile risklerin azaltılması,
  • Ticari faaliyetlerde Türk parasının hacminin artırılması,
  • Satış ve maliyet farklılığından kaynaklanan farklılıkların mümkün olduğunca uyumlu hâle getirilmesi,
  • Alım ve satımda karşılıklı olarak işletmelerin döviz riskini paylaşmaları,
  • Riskin azaltılması kapsamında işletmelerin pazar ve ürün farklılaştırmasına gitmeleri.
Diğer yandan işletme dışı stratejiler olarak spekülatif amaçlı kullanmamak kaydıyla hedging maksadıyla forward, opsiyon gibi finansal ürünler kullanmak döviz maliyetini azaltabilir.
 

Dr. Selim SÜLEYMAN

Uzman Hakkında

Dr. Selim Süleyman
Girişimcilik

Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü’nden 2005 yılında mezun oldu. 2006 yılında İstanbul Ticaret Üniversitesi’nde Uluslararası Ticaret Bölümü’nde yüksek lisansa başlayan Süleyman, 2007 yılında mezun oldu. 2008 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim dalında başladığı doktora eğitimini, “Merkez Bankası Para Politikalarının Kredi Kanalıyla İmalat Sanayi Sektöründe Faaliyet Gösteren KOBİ’lerin Bilançosuna Etkisi” konulu tez çalışması ile 2013 yılında tamamladı. Hâlihazırda çeşitli üniversitelerde iktisat, işletme ve yöneticilik konularında Yüksek Lisans dersleri veriyor.

2006 yılında İstanbul Ticaret Odası KOBİ Araştırma ve Geliştirme Şubesinde iş hayatına başlayan Süleyman, 2009 Aralık ayından 2013 Temmuz ayına kadar çalıştığı kurumda KOBİ Araştırma Servisi şefi olarak çalışmalarını sürdürdü. Bu süre zarfında 340 bin üyesi olan ve bu üyelerin % 99’unun KOBİ niteliğinde olan firmalarla ilgili eğitimlerde, projelerde bilgilendirme seminerleri ve araştırmalarda bulundu.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri