Stratejik düşünme ve problem çözme iş dünyasının en önemli konusudur. Bütün diğer unsurların etkisini küçümsemeden bu faktörün önemini ne kadar vurgulasak az. Çünkü hayatta kalma becerisi stratejik düşünme ve problem çözme yeteneğinin iş yapma sürecinizde var olup olmamasına bağlı. Özellikle de belirsizliğin arttığı dönemlerde. Şimdi kısaca stratejik düşünmeye bir göz atalım.

Stratejik düşünme; durumları analiz etme, fırsatları belirleme ve hedeflere ulaşmak için uzun vadeli planlar geliştirme yeteneğidir. Liderler, karar vericiler ve sonuçlarını optimize etmek isteyen herkes için kritik bir beceridir. Büyük resmi anlamadan da bu planları yapamazsınız. Bir adım geri atın ve bir durumun daha geniş bağlamını analiz edin. Genel eğilimler, sorunlar ve fırsatlar nelerdir?

Büyük resimden açık amaç ve hedefler belirleyin. Uzun vadeli hedeflerinizi ve kısa vadeli hedeflerinizi tanımlayın. Spesifik olun ve bunların ölçülebilir, ulaşılabilir ve zamana bağlı olduğundan emin olun. Ardından kaynakları ve kısıtlamaları değerlendirin. Elinizdeki kaynakları ve karşılaştığınız kısıtlamaları değerlendirin. Bu, potansiyel darboğazları ve güçlü yönlerinizi geliştirebileceğiniz alanları belirlemenize yardımcı olacaktır.

Akabinde başkalarının görüşlerini alın ve farklı bakış açılarını göz önünde bulundurun. Bu, daha bilinçli kararlar vermenize ve olası zorlukları öngörmenize yardımcı olacaktır. Farklı yaklaşımlar için beyin fırtınası yapın ve bunların artılarını, eksilerini tartın. Hedeflerinize, kaynaklarınıza ve kısıtlamalarınıza göre en uygun stratejiyi seçin.

Stratejik düşüncenin oluşturduğu planların karşılaşacağı çok sayıda problemler olacaktır. Oluşturulan stratejilerin gerçeklikle karşılaşması, değişen olgu ve olayların sonucunda çözülmesi gereken problemler ortaya çıkar. Problem çözmeyi tarif edecek olursak; problemleri etkili ve verimli bir şekilde tanımlama, analiz etme ve çözme yeteneğidir. Eleştirel düşünmeyi, yaratıcılığı ve iletişimi içerir.

Çözmeye çalıştığınız sorunu açıkça ifade edin. Bu, asıl konuya odaklanmanıza ve alakasız ayrıntılara takılıp kalmamanıza yardımcı olacaktır. Sorunu daha iyi anlamak için ilgili veri ve bilgileri toplayın. Bu, araştırmayı, paydaşlarla konuşmayı veya geçmiş deneyimlerin gözden geçirilmesini içerebilir.

Ardından sorunu daha küçük bileşenlere ayırın ve temel nedenleri belirleyin. Bu, ele alınması gereken en kritik hususları belirlemenize yardımcı olacaktır. Hem geleneksel hem de yenilikçi yaklaşımları göz önünde bulundurarak çeşitli olası çözümler üzerinde beyin fırtınası yapın. Başlangıçta fikirleri göz ardı etmeyin; yaratıcı düşünceye açık olun. Her çözümün fizibilitesini, etkililiğini ve potansiyel sonuçlarını değerlendirin. Hedeflerinizi ve kısıtlamalarınızı göz önünde bulundurarak soruna en iyi şekilde yanıt vereni seçin.

Seçilen çözümü uygulayın ve ilerlemesini izleyin. Gerekirse yaklaşımınızı uyarlamaya ve değiştirmeye hazır olun. Bu becerilerin nasıl uygulanacağını göstermek için varsayımsal bir senaryoyu ele alalım. Düşen satışlarla karşı karşıya olan bir şirketin yöneticisi olduğunuzu hayal edin. Soruna şu şekilde yaklaşabilirsiniz:

Stratejik düşünme: Sektör eğilimleri, rakipler ve müşteri tercihleri dahil olmak üzere büyük resmi değerlendirin. Gelir artışı ve müşteri kazanımı için net hedefler belirleyin. Kaynaklarınızı ve kısıtlamalarınızı değerlendirin, ekibinizin ve müşterilerinizin farklı bakış açılarını göz önünde bulundurun.

Sorun çözme: Sorunu tanımlayın (örneğin, satışların azalması). Satış verilerini, müşteri geri bildirimlerini ve pazar araştırmasını analiz ederek bilgi toplayın. Güncelliğini yitirmiş ürünler veya zayıf pazarlama gibi temel nedenleri belirlemek için sorunu analiz edin. Yeni ürünler piyasaya sürmek, pazarlama çabalarını geliştirmek veya yeni pazarlara açılmak gibi potansiyel çözümler üretin. En iyi çözümü değerlendirin ve seçin, ardından uygulayın ve ilerlemesini izleyin.

Stratejik düşünme ve problem çözme becerilerini birleştirerek karmaşık zorlukların üstesinden gelmek ve yaşamın çeşitli yönlerinde başarıya ulaşmak için iyi bir donanıma sahip olacaksınız. Bu becerileri düzenli olarak uygulayın ve sürekli olarak öğrenmek, gelişmek için başkalarından fikir almaktan korkmayın.

Dr. Selim Süleyman

25.09.2023