İster tanımlanmış olsun ister tanımlanmamış olsun, doğru şeyleri mi yapıyoruz diye sorgulamak asıl stratejidir. Hiçbir kurumun faaliyet alanı sabit değildir. Eğer sürekli değişen bir faaliyet alanından söz ediyorsak, faaliyet alanının kendisini gözden geçirmek doğru olur. İleriye baktığımızda bugünden farklı olarak kendimizi hangi konumda görmek istiyoruz? O konum için neler yapmamız gereklidir? Kendimizi başarılı sayabilmemiz için neyi öngörüyoruz? Her birim kendi üstündeki birime bakarsa, en üstteki strateji neyse bütün kurumların stratejisi de ona bağlı olmaktadır. Bu mantık olarak doğru olmakla birlikte kurumlar kendi çerçevelerinde de yeni stratejiler geliştirebilir. Bize bir yetki, bir sorumluluk verildiği zaman bizim tercih ettiğimiz gelecek nedir? Bu geleceğin bugünden farkı nedir? O geleceği gerçekleştirmek için ne yapmalıyız? “Ne yapmalıyız?” sorusu direkt stratejinin alanına girmektedir.
Strateji deyince bugünün işleriyle değil, yarının işleriyle ilgilenmeye başlıyoruz. İki tercihimiz var: ya işleri oluruna bırakacağız ya da işleri oluruna bırakmaksızın bilinçli bir müdahalede bulunup bütün çalışmalarımızı yapacağız. Personeli eğitmek ileriye dönük bir çalışmadır ancak şu sorunun cevabını bilirsek eğitim stratejinin bir alt çalışması olabilir: Bizim gelecekte ihtiyaç duyduğumuz yöneticilerin özellikleri nelerdir? Bu tanımı yapmamız için, önümüzdeki dönemde nelerle uğraşacağız, neler bizim temel sorunlarımız olacak? Bunları tanımladığımız zaman bu durumlara yönelik bir eğitim verdiğimiz zaman kaliteli yöneticiler yetiştirebiliriz. Bir hedefi gerçekleştirmeye yönelik olarak yaptığımız çalışmalar, stratejik olarak tanımlanabilir.
Bu çerçevede iki temel adım:
1. Başarının tanımı
2. Başarıyı gerçekleştirmek için gerekli olan şartların yerine getirilmesi
Strateji özü itibarıyla farklı yapabileceğimiz şeyleri belirlemekle yapılabilir. Bizi daha başarılı kılacak farklı işleri nasıl yapabiliriz sorusu stratejinin temel sorusudur. Mevcut işleri daha iyi yapmadan öte, farklı işler yapmak önemlidir. Yeniliklerimiz ne olacak? Şu ana kadar yapmadığımız ama yaptığımızda bizi başarıya götürecek şeyler ne olabilir? Güzel bir fikir ortaya çıktığı zaman ısrarcı ve ikna edici olunduğunda geri çevrilmeyecektir. Bu çerçevede strateji özü itibarıyla, gelecekte başarılı olma fikrini arama çalışmasıdır. Bunun önemi, doğuracağı başarının dışında şuradadır: yapılan çalışmalara göre üst kademedeki yöneticilerin zamanlarının çoğunu operasyonel işlere, çok azını stratejiye harcadıkları ortaya çıkıyor. Yöneticinin işleri günlük işleri takip etmek değildir, kurumun gelecekteki başarısının altını doldurmaktır. Üst yönetim zamanının bir kısmını ertelenebilecek ama ertelenmemesi gereken önemli işlere ayırmalıdır. Farkın fikrini aramak stratejiyi aramaktır. Bu açıdan ele alındığında bağlamı yönetebilmek için farkın fikrini aramak gerekir diyebiliriz. Bu da örgütün rakiplerine göre benzersiz bir stratejiyi araması ile mümkün olur.
Dr. Selim Süleyman