Sürdürülebilirliğin en acil sorunlarını ele alan “Birleşmiş Milletler Binyıl Deklarasyonu”, Eylül 2000’de Brezilya’nın Rio şehrinde toplanan Birleşmiş Milletler Binyıl Zirvesi’nde imzalanmıştır. Ağırlıklı olarak hükümetlerin katkısını gerektiren Binyıl Kalkınma Hedefleri (BKH) sekiz ana konuyu kapsamıştır.

189 ülke tarafından benimsenen BKH’lerin 2015 yılına kadar hayata geçirilmesi öngörülmüştür. 2015 yılına gelindiğinde BKH’lerin bir kısmı gerçekleştirilmiş olsa da insanlığın ve dünyanın içinde bulunduğu olumsuz şartları iyileştirmek için daha fazla çalışılmasına ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. 2015 yılında toplanan Birleşmiş Milletler zirvesi, Binyıl Kalkınma Hedeflerini içeren ve bunlardan daha geniş kapsamlı olan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını (SKA, diğer bir ifadeyle Küresel Amaçlar) kabul etmiştir.

Sürdürülebilir Kalkınma 17 Amaç ve 169 alt hedeften oluşmaktadır. SKA’ların 2030 yılına kadar hayata geçirilmesi hedeflenmektedir. Bu nedenler şunlardır:

1. Yoksulluğa son

2. Açlığa son

3. Sağlıklı ve kaliteli yaşam

4. Nitelikli eğitim

5. Toplumsal cinsiyet eşitliği

6. Temiz su ve arıtma

7. Erişilebilir ve temiz enerji

8. İnsana yakışır iş ve ekonomik büyüme

9. Sanayi, yenilikçilik ve altyapı

10. Eşitsizliklerin azaltılması

11. Sürdürülebilir şehirler ve topluluklar

12. Sorumlu üretim ve tüketim 13. iklim eylemi

14. Sudaki yaşam

15. Karasal yaşam

16. Barış, adalet ve güçlü kurumlar 

17. Amaçlar için ortaklıklar

SKA’lar küresel ölçekte tüm sektörlerden çok sayıda katılımcının aktif olarak katıldığı ve paydaşlar arası üç yıl süren diyalog sürecinin sonucunda şekillenmiştir.

SKA’larda BKH’lerde yer almayan iklim krizi, sorumlu üretim ve tüketim, yenilikçilik, barış gibi çok kritik bazı konular yer almaktadır. SKA’ların bir diğer önemli farkı hükümetlerin yanı sıra şirketlerin ve bireylerin aktif katılımını da öngörmesidir.

Sonuç olarak SKA’lar, üzerinde yaşadığımız dünyanın ve insanlığın sorumluluğunun sadece hükümetlerde olmadığını, tüm insanları ve ekonomik aktörleri yakından ilgilendirdiğini işaret etmektedir.

Prof. Dr. Kadir Tuna

28.04.2023