Bağımsız denetim, işletmelerin yıllık finansal tablo ve diğer finansal bilgilerinin, bu tablo ve bilgiler için belirlenen kriterlere (örneğin, uluslararası finansal raporlama standartlarına, BOBI FRS) uygunluğu ve doğruluğu hususunda, makul güvence sağlayacak yeterli ve uygun bağımsız denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla genel kabul görmüş bağımsız denetim standartlarında öngörülen gerekli tüm bağımsız denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesi ve değerlendirilerek rapora bağlanmasını ifade eder. Bağımsız denetimin amacı; finansal tabloların finansal raporlama standartları doğrultusunda bir işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösterip göstermediği konusunda bağımsız denetçinin görüş bildirmesini sağlamaktır.

Bağımsız denetimin ilkeleri nelerdir?

a) Mesleki şüphecilik: Bağımsız denetçinin sorgulayıcı bir yaklaşımla kanıtların geçerliliğini incelemesi, kanıtların işletme yönetiminin açıklamalarının yanı sıra diğer bilgi ve belgelerle çelişki içinde olup olmadığını değerlendirmesidir.

b) Makul güvence: Bağımsız denetim finansal tabloların önemli bir yanlışlık içermediği konusunda makul bir güvenceyi sağlayacak şekilde tasarlanır. Makul güvence, bir bütün olarak finansal tabloların nitelik ve nicelik bakımından önemli bir yanlışlık içermediğine dair bir sonuca varmada yeterli, uygun bağımsız denetim kanıtının toplanmasıdır.

Neden bağımsız denetim?

Bağımsız denetim kanunların, yönetmeliklerin, standartların işletmelere dayattığı bir zorunluluk değil aksine günümüz işletmeleri için vazgeçilemez bir ihtiyaçtır. Şeffaf, açık ve anlaşılır bilgi en değerli bilgidir, bu da ancak bağımsız denetimle mümkündür.

Aşağıdakilere doğru ve güvenilir bilgi sağlamak için bağımsız denetim gereklidir:

·       Şirket yönetimi

·       Hissedarlar

·       Çalışanlar

·       Kredi verenler

·       Yatırımcılar

·       Düzenleyici kurum ve kuruluşlar (BDDK, SPK)

Bağımsız denetimin faydaları nelerdir?

·       Bağımsız denetimin hem denetlenen firmaya hem de kamuya ve devlete yararları söz konusudur.

·       Yönetime doğru bilgi akışı sağlar.

·       Yönetime mali tablolarla ilgili olarak tahmin ve analiz yapmasında, geleceğe ait sağlıklı kararlar almasında yardımcı olur.

·       Finansal tabloların gerçeği yansıtıp yansıtmadığını gösterir.

·       İşletme yönetimi ve çalışanlarının hile yapmasının önlenmesine yardımcı olur.

·       Bağımsız denetimden geçmiş mali tablolar ile işletmenin düşük maliyetli finansman bulması kolaylaşır.

·       Bağımsız dış denetimden geçen bir şirkette tüm ortakların hakları daha iyi korunmuş olur.

Dr. Engin Ergüden