İşletme sermayesi kalemleri içerisinde bulundurulan nakit tutarı, önemli unsurlardan birisi olarak kabul edilir. Çünkü sabit varlık alımı ile yatırım yapılmasından, işçi ücretlerinin ödenmesine ve üretimde kullanılmak üzere hammadde alımına kadar olan işlemleri yapabilmek için işletmenin nakit varlığa ihtiyacı vardır. Dolayısıyla işletmeler faaliyetlerini aksatmadan sürdürebilmek için yeterli düzeyde nakit varlığa sahip olmak durumundadır.

Yoğun rekabet ortamında işletmelerin varlığını sürdürebilmesi için faaliyet risklerini mümkün olduğunca azaltmaları gerekmektedir. Bu açıdan günümüzde işletmelerin faaliyet sonuçlarının iyi olması kadar söz konusu faaliyetlerden sağlanan nakit düzeyinin de artmasına dikkat edilmektedir. Çünkü sürekli kârlılık artışı sağlayan bir işletmenin nakit sağlama açısından performansı düşükse yükümlülüklerini yerine getirebilmesi riskli hâle gelebilmektedir.

Nakit yönetiminin önemi dünyada, 1970'li yıllarda kısa vadeli faiz oranlarının yükselmesi sonucu, elde nakit bulundurmanın fırsat maliyetinin artması ile kendini hissettirmiştir. Nakit yöntemini, özellikle finans işletmelerinde işletme yönetimi ile büyük bir özdeşlik göstermektedir. Firmaların bulunduracağı nakit tutarının fazla olması ya da az olması çeşitli sakıncalar yaratmaktadır. Bu sakıncaları ortadan kaldıracak biçimde, nakit yönetiminin amacı; işletmenin finansal yükümlülüklerinde sıkıntıya girmeksizin ve faaliyetlerin etkinliğini düşürmeden kârlılığı mümkün olduğunca artıracak biçimde bulundurulacak nakit tutarını ayarlamaktır.

İşletmenin günlük faaliyetlerinin yürütülmesinde hemen her adımda nakit unsuru kullanılmaktadır. Ancak nakit gelir getirmeyen bir varlık olarak kabul edilir. Aynı zamanda enflasyonist dönemlerde fazla nakit bulundurulması durumunda mevcut nakit varlık enflasyondan olumsuz yönde etkilenecektir. Yani fazla nakit varlık enflasyondan dolayı değer yitirecektir. İşletmeler fazla nakit bulundurduklarında ayrıca, bulundurulan nakit varlığın çeşitli etmenlerden oluşan maliyetine de katlanmak zorundadır. Maliyetlerin birincisi, kullanılan ve işletmede tutulan nakit varlığın sağlandığı kaynağa yapılan ödemedir. Nakit varlığın bu açık maliyeti yanında bir de fırsat maliyeti vardır. İşletmenin, kendi kaynaklarından sağladığı nakitlerin hile bir maliyeti vardır.

Nakit esasına dayalı olarak hazırlanan nakit akım tablosu, bir işletmenin belirli bir faaliyet döneminde elde ettiği nakit varlıkları ile nakit varlık çıkışını gösteren ve dönem sonu itibarıyla net nakit varlığının düzeyi hakkında bilgi veren bir mali tablodur.

Nakit akım tablosu işletme yönetimlerinin finansal durum tablosu, kâr zarar tablosu ve öz kaynaklar değişim tablosuna oranla önemi günden güne artan bir mali tablodur. 

Nakit akım tablosu, adından da anlaşıldığı üzere işletmenin bir faaliyet dönemi içinde gerçekleşen sadece nakit akışlarını gösteren tablodur. Tablo nakit akımlarını işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akımları başlıkları altında gösterir; para tahsilatlarının ve harcamalarının, kaynakları ve kullanıldıkları yerleri ile ortaya konmasını sağlar.

Peki, nakit akım tablosu neden önemlidir?

1. Bir işletme, faaliyet dönemini kâr ile kapatsa bile nakit açısından sıkıntıya girebilir. Çünkü gelir tablosunu oluşturan esaslar tahakkuk esasına göre ele alınır. Yani kredili satışlar, tahsil edilmemiş gelirler, amortisman giderleri gelir tablosunda yer alan unsurlar arasındadır. Hâlbuki bu hesaplar cari dönem için nakdi bir akım oluşturmaz. Sonuç olarak işletmeler nakit konusunda sorun yaşamamak için nakit akım tablolarını hazırlamalıdır.

2. Nakit akım tablosu gelir tablosunda yer almayan yatırım faaliyetlerine ilişkin bilgiler içerir. Maddi ya da maddi olmayan duran varlıkların satışlarından ya da alışlarından kaynaklanan nakit giriş ve çıkışları yatırım faaliyetlerinin altında gösterilir. Bu hem o dönem için yatırımın finanse edilmesi konusunda bilgi verirken hem de gelecek yatırım planları hakkında sağlıklı kararlar alınmasını sağlar.

3. Gelir tablosu kredilerin sadece faiz gelir ve giderlerini içerir. Kredi ödemelerinin faiz giderleri ile birlikte anapara ödemeleri hakkında bilgi ise nakit akım tablosunda yer alır.

4. İşletmenin likidite durumu ve borç ödeyebilme gücü kredi verenler için en önemli göstergedir. Bu yüzden işletmeler nakit akım tablosu oluşturmalı ve nakdi varlıklarının farkında olmalıdır.

Nakit akım tablolarının hazırlanması kolay gibi gözükse de özellikle ülkemizdeki gibi nakit esasından ziyade tahakkuk esasına dayalı muhasebeyi benimseyen ülkelerde pratikte sorunlar oluşturmaktadır.

Kaynakça:

-       http://ailemvesirketim.net/654-2/

-       https://vergialgi.net/nakit-akim-tablolari-standardi-tms-7-ve-nakit-akim-tablolarinin-onemİ

                                                                                                                                                                                                                                                                                           Dr. Engin Ergüden