KOBİ’lerin Kurumsallaşmasında KOSGEB Neden Önemlidir ve
İşletmelere Hangi Destekleri Sağlamaktadır?
KOSGEB tarafından hâlihazırda yürütülen destek programlarının günümüzde giderek artan rekabet koşullarında işletmelerin “kurumsallaşma düzeyini” belirlemede katkısı son derece önemlidir. Aslında kurumsallaşma olgusu küçük veya büyük tüm işletmeler için bir şart olarak kendisini kabul ettirmektedir. Kurumsallaşma çalışmalarını yürüten küçük işletmeler hem kısa ve orta vadeli amaçlar hem de uzun vadeli amaçlar dolayısıyla stratejik planlar üzerinde dururlar. Bu şekilde işletmenin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek fırsat ve tehditleri değerlendirirler. Kurumsallaşma doğrultusunda işletme sistemlerinin gözden geçirilmesi veya artı değer yaratmayan sistemlerin kaldırılması, bu sistemlerin örgüt kültürü ile uyumlu hâle getirilmesi söz konusudur. Kurumsallaşma ile çalışanlara verilen önem artar, müşterilere sunulan hizmet ile kalite ve güvenilirlik yakından takip edilir, kamuoyuna karşı sorumluluk bilinci gündeme gelir.
İşletmelere sağlanan destekler…
KOSGEB tarafından yürütülen destek programları aşağıda derlenmiştir. Buna göre;
• Girişimcilik Destek Programı: Bu programın amacı, ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulmasını sağlamaktır.
• Genel Destek Programı: Bu programın amacı, proje hazırlama kapasitesi düşük KOBİ’lerin de mevcut KOSGEB desteklerinden faydalanması, KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması, KOBİ’lerin rekabet güçlerini ve düzeylerini yükseltmek amacıyla genel işletme geliştirme faaliyetlerinin teşvik edilmesi, KOBİ’lerin yurt içi ve yurt dışı pazar paylarını artırmak amacıyla tanıtım-pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi amacıyla işletmelerin desteklenmesidir.
• İşbirliği-Güçbirliği Destek Programı: KOBİ’lerin işbirliği-güçbirliği anlayışıyla bir araya gelerek; ortak tedarik, ortak tasarım, ortak pazarlama, ortak laboratuvar, ortak imalat, ortak hizmet sunumu ve benzeri konular ile Orta-Yüksek ve Yüksek Teknoloji alanlarında hazırlayacakları ortak imalata yönelik işbirliği-güçbirliği projelerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.
• KOBİGEL-KOBİ Gelişim Destek Programı: Ülkenin ulusal ve uluslararası hedefleri doğrultusunda küçük ve orta ölçekli işletmelerin ekonomideki paylarının ve etkinliklerinin artırılması, KOBİ’lerin rekabet güçlerinin ve sağladıkları katma değerin yükseltilmesi amacıyla hazırlayacakları projelerin desteklenmesidir.
• AR-GE, İnovasyon Destek Programı: AR-GE ve inovasyon programının amacı; bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip küçük ve orta ölçekli işletmeler ile girişimcilerin geliştirilmesi, yeni ürün, yeni süreç, bilgi ve/veya hizmet üretilmesi konularında yürütülen projelerin KOSGEB tarafından desteklenmesidir.
• Endüstriyel Uygulama Destek Programı: Endüstriyel uygulama programının kapsamı; yeni bir ürün/hizmetin üretilmesi, kalitesinin artırılması, maliyet düşürücü nitelikte yeni tekniklerin uygulamaya alınması, ürün veya süreçlerinin pazara uygun biçimde ticarileştirilmesi amacıyla hazırlanan projelerin KOSGEB tarafından desteklenmesidir.
• KOBİ TEKNOYATIRIM-KOBİ Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı: Bu programın amacı, öncelikli teknoloji alanlarında yer alan AR-GE ve yenilik faaliyetleri sonucu ortaya çıkan yeni ürün/ürünleri ticarileştirmek, ülke ekonomisine katma değer oluşturmak, uluslararası pazarlarda yer alarak teknolojik ürün ihracatını artırmak için işletmelerin yapacakları teknolojik ürün yatırımlarının desteklenmesidir.
• Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı: Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı ile gelişme ve büyüme potansiyeline sahip küçük ve orta ölçekli işletmelerin; Borsa İstanbul (BIST) Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem görmesinin sağlanması, Sermaye piyasalarından fon temin edilmesine imkân sağlanmasıdır. Program kapsamında KOBİ’lerin paylarının Gelişen İşletmeler Piyasası’nda (GİP) işlem görmek üzere halka açılma sürecinde; piyasa danışmanı danışmanlık hizmet bedeli, bağımsız denetim hizmeti bedeli, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) kaydına alma ücreti, Borsa İstanbul (BIST) listesine kabul ücreti, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) masrafı, aracı kuruluşa ödenecek aracılık komisyonu KOSGEB tarafından geri ödemesiz destek olarak karşılanacaktır.
• Uluslararası Kuluçka Merkezi ve Hızlandırıcı Destek Programı: Bu programın amacı; AR-GE ve inovasyon faaliyetleri ülkemizde gerçekleştirilen teknolojik ürünlerin uluslararası pazarlarda yer alması, ihracatın artırılması, yerli teknoloji yoğun başlangıç işletmelerinin gelişmiş girişimcilik ekosistemleri içerisinde yer alması için, uluslararası kuluçka merkezi kurulmasını ve işletmelerin hızlandırma programlarına katılmasını desteklemektir.
• TEKNOPAZAR-Teknolojik Ürün Tanıtım ve Pazarlama Destek Programı: Programın amacı; teknoloji tabanlı KOBİ’lerin uluslararası pazarlarda rekabet güçlerinin artırılması, AR-GE ve inovasyon projelerinin sonuçlarının ticarileştirilmesine yönelik destek mekanizmalarına duyulan ihtiyacın giderilmesi, teknolojik ürünlere yönelik tanıtım-pazarlama faaliyetlerinin desteklenmesidir.
• Stratejik Ürün Destek Programı: İlgili programın amacı, ithalatı yüksek olan stratejik ürünlerin yerlileştirilmesi ve millileştirilmesi, üretimde daha yüksek oranda yerli girdi kullanımının sağlanması, KOBİ’lerin teknolojik üretim yeteneklerinin geliştirilmesi ve teknolojinin tabana yayılması, KOBİ ile büyük işletmelerin birlikte hareket edebilme yeteneklerinin geliştirilmesi, cari açığın azaltılmasına katkıda bulunacak yatırımların desteklenmesidir.
• Kredi Faiz Desteği: Kredi Faiz Desteği programları ile KOSGEB tarafından küçük ve orta ölçekli işletmelere uygun koşullarda finansal destek temin edilerek üretim, kalite ve standartlarını artırmaları, finansman sorunlarının çözümü, istihdam yaratmaları, uluslararası düzeyde rekabet etmelerinin sağlanmasıdır. KOSGEB’in 2003 yılından itibaren sağladığı finansal destekler, Bakanlar Kurulu Kararı gereğince 2008 yılına kadar üç kamu bankası aracılığıyla sağlanmış, 2008 yılı Mayıs ayında ise yeniden düzenlenen Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında, hâlen Türkiye’de faaliyette bulunan kamu bankaları, özel bankalar, katılım bankaları ile yapılan protokollerle KOBİ’lere kullandırılacak kredilerin faiz/kâr payı, komisyon vb. giderlerinin program türüne göre kısmen ya da tamamen karşılanması şeklinde sürdürülmektedir.
• KOSGEB Laboratuvar Hizmetleri: İşletmelerin ürün kalitesinin artırılması, uluslararası firmalarla rekabetin sağlanması ve birçok ürünün yurt içinde üretilebilmesi için teknik anlamda destek verme, bilgilendirme amacıyla toplam 9 ilde 11 adet laboratuvar KOSGEB Müdürlükleri bünyesinde hizmet vermektedir. Bu hizmetlerin yürütülmesinde, KOBİ’lere ücretlendirmede destek olunarak düşük ücret uygulaması yapılmaktadır.
Prof. Dr. Ali Hepşen