İklim Değişikliği ile İlgili Stratejiler ve Eylem Planları

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından hazırlanan 2011-2023 İklim Değişikliği Stratejisi ve Eylem Planının uygulama dönemi sona erdiğinden, 2024-2030 uygulama dönemini kapsayacak şekilde, ülkemizin iklim değişikliğine uyum ve iklim değişikliğinin etkilerini azaltım kapsamındaki yol haritalarını ortaya koyan iki ayrı strateji ve eylem planı İklim Değişikliği Başkanlığı koordinasyonunda hazırlanmış ve 21 Mart 2024 tarihinde yayımlanmıştır:

· İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030)

· İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030)

Hazırlanan bu strateji ve eylem planları; 12. Kalkınma Planı, İklim Şurası Kararları, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi gibi ilgili üst ölçekli plan ve stratejiler dikkate alınarak, açıklanan Ulusal Katkı Beyanı hedeflerine ulaşılması amacıyla iklim değişikliğiyle mücadelede ortak bir vizyon etrafında birleşmeyi ve sürdürülebilir bir geleceği inşa etmeyi amaçlamaktadır.

İklim Değişikliğine Uyum Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030) kapsamında; öncelikle ülkemize özel üretilen bölgesel iklim projeksiyonları kullanılarak iklim değişikliğinin gelecek dönemde öngörülen tehlikeleri analiz edilmiş ve sonuçları değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar kullanılarak her bir sektör özelinde ulusal ölçekte etkilenebilirlik ve risk analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda tarım ve gıda güvenliği, biyolojik çeşitlilik ve ekosistem hizmetleri, su kaynakları yönetimi, turizm ve kültürel miras, sanayi, kent, sosyal kalkınma, halk sağlığı, ulaşım ve iletişim, enerji, afet risk azaltımı ile yatay kesen konulara yönelik toplamda 40 strateji ve 129 eylem belirlenmiştir. Örnek olarak, “sanayi” alanındaki altı stratejik hedef ve sekiz uyum eylemi aşağıdaki şekildedir:

Stratejik Hedefler	Uyum Eylemleri
1. Tetiklenen teknolojik riskler ve büyük endüstriyel kaza riski altındaki tesislerin tespit edilmesi ve öncelikli olarak uyum eylemleri geliştirilmesi.	1.1. İklim değişikliği kaynaklı afetlerden tetiklenen teknolojik riskler ve/veya büyük endüstriyel kaza riski altındaki tesislerin iklim projeksiyonları ile etkilenebilirlik ve risk analizlerine göre yeniden değerlendirilmesi.
	1.2. Her bir tesisin risk analizi ve acil durum planlarının iklim değişikliğine uyum kapsamında gözden geçirilmesi, gerekli güncellemenin yapılması, öncelikli uyum eylemlerinin belirlenmesi ve belirlenen eylemlerin uygulanması.
2. Yatırım projeleri öncesinde, iklim değişikliğinin yatırıma ve yatırımın iklime etkilerinin birlikte değerlendirilmesi ve izlenmesi.	2.1. Yatırım teşvik mevzuatı ve uygulamalarının (yatırım yeri tahsisi öncelikli olmak üzere) iklim değişikliğine uyum bakış açısı ile gözden geçirilmesi, karar ve izleme süreçlerinde sanayi sektörü genelinde yapılmış olan etkilenebilirlik ve risk analizlerinin dikkate alınması.
3. İklim değişikliği etkilerine karşı sigortalanabilirliğin artırılmasına yönelik sigortacılık mevzuatının gözden geçirilmesi sonucu gerekli güncellemenin yapılması.	3.1. İklim değişikliği kaynaklı afetler ve iklim tehlikelerinden etkilenen sigortalı sanayi tesislerinin izlenmesi.
4. Sanayi sektörünün yürüteceği çalışmalar için ulusal projeksiyon ve veri tabanlarına hızlı ve pratik erişimin sağlanması.	4.1. İklim değişikliğinden etkilenebilirliği en yüksek olan sanayi alt kollarının belirlenmesi ve bu sektörlere yönelik uyum rehberleri hazırlanması.
5. Sektör içinde iş birliklerinin teşvik edilmesi (mentörlük sistemi ve eğiticilerin eğitimi).	5.1. Sektör vasıtası ile eğiticilerin eğitimi programı düzenlenmesi.
	5.2. KOBİ’ler başta olmak üzere sanayi işletmelerinin iklim değişikliğinin etkilerine uyuma yönelik olarak teknik bilgi kapasitenin güçlendirilmesi.
6. İklim değişikliğine uyum ögelerinin yeşil satın alma kriterlerine dahil edilmesinin teşvik edilmesi.	6.1. Sanayi sektöründe gönüllü yeşil satın alıma yönelik yapılacak güncellemelere uyum ögelerinin dahil edilmesine yönelik bilgilendirme yapılması.

İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı (2024-2030) kapsamında ise Türkiye'nin sera gazı emisyon azaltımı çerçevesindeki iklim değişikliği politikalarının, stratejilerinin, planlarının ve önlemlerinin ele alındığı ihtiyaç analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda uzmanlar ve paydaşların katılımıyla sektörel ölçekte azaltım stratejileri ve eylemleri belirlenmiştir. Plan kapsamında “sanayi, enerji, binalar, ulaştırma, tarım, atık ve AKAKDO (Arazi Kullanımı, Arazi Kullanım Değişikliği ve Ormancılık) sektörleri ile adil geçiş ve karbon fiyatlandırma olarak belirlenen yatay kesen konulara odaklanan 49 strateji ve 260 eylem hazırlanmıştır. Örnek olarak “sanayi” sektörüne ilişkin sekiz stratejik hedef aşağıda verilmiştir:

1. İmalat sanayine yönelik enerji verimliliği potansiyelinin en üst seviyede değerlendirilmesi.

2. İmalat sanayine yönelik yenilenebilir enerji kullanımının artırılması.

3. İmalat sanayiinde karbon ayak izinin düşürülmesi ve GSH başına CO2-eşdeğer yoğunluğunun azaltılması.

4. Sürdürülebilirlik raporlamalarının yaygınlaştırılması.

5. İmalat sanayi sektörü paydaşlarının kapasitelerinin geliştirilmesi.

6. Tüm imalat sanayi sektörleri için döngüsel ekonomi ve kaynak verimliliğinin teşvik edilmesi.

7. AR-GE ve inovasyon ile yeni teknoloji seçeneklerinin ulusal kaynaklarla geliştirilmesi.

8. Sürdürülebilir yatırım araçlarının geliştirilmesi ve yatırımcılara uygun finansman kaynaklarının oluşturulması.

Söz konusu stratejiler ve eylem planlarının, ülkemizin iklim değişikliğiyle mücadelesinde bir dönüm noktası olarak kabul edilerek tüm paydaşların iş birliği ile uygulanması gerekmektedir. Her iki strateji ve eylem planının uygulanması çevrimiçi izleme sistemleri ile şeffaf ve etkili bir şekilde göstergeler bazında gerçekleştirilecek ve İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından her yıl izleme ve değerlendirme raporları hazırlanacaktır.

Kaynakça:

İklim Değişikliği Başkanlığı internet sitesi, https://iklim.gov.tr

Sena Gürsoy

22.03.2023

Geri

Uzman Hakkında

Uzmanın Diğer Makaleleri

Tüm Makaleleri Görüntüle

İklim Değişikliği ile İlgili Stratejiler ve Eylem Planları

Uzman Hakkında

İşlem Başarılı!