2007 yılında yayımlanan 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nda enerji verimliliği “binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan enerji tüketiminin azaltılması” olarak tanımlanmıştır. Enerji verimliliği, enerji kayıplarını önlemek, atıkların geri kazanımı ve değerlendirilmesi, ileri teknolojik üretim prosesleri kullanarak enerji talebinin azaltılması, enerji geri kazanım sistemleri ve daha verimli enerji kaynaklarının kullanılması gibi etkinliği artırıcı önlemlerin bütünü olarak değerlendirilebilir. Enerji verimliliği kavramı ülkemizde işletmeler için her ne kadar soyut olarak algılansa da mali, çevresel ve ekonomik açıdan ciddi getirileri olan bir kavramdır.

Enerji Verimliliği Kanunu ve Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik kapsamında endüstriyel işletmelerde Verimlilik Artırıcı Projelerin (VAP) uygulanması desteklenmektedir. Endüstriyel işletmelerde enerji etüt çalışması ile belirlenen önlemlerin uygulanması ve enerji tasarruf potansiyelinin geri kazanılması için hazırlanan projeler Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) olarak ifade edilmektedir. Bu projeler, endüstriyel işletmelerde enerji atıklarının, kayıpların ve verimsizliklerin giderilmesi için gerekli önlemlerin uygulanması amacıyla hazırlanır. Bu konuda hazırlayacakları projelerin desteklenmesini isteyen endüstriyel işletmeler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan usul ve esaslara uygun olarak enerji verimliliği danışmanlık şirketlerine hazırlatacakları projelerini Genel Müdürlüğe sunar. Yıllık toplam enerji tüketimleri 500 ton eşdeğer petrol (TEP) ve üzeri olan, ticaret ve/veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeler VAP desteklerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilirler.

Enerji verimliliği alanında bir başka destek, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) tarafından yürütülen Yeşil Teknoloji Projeleri (YETEP) Programı altında yer alan Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji ve Diğer Enerji Teknolojileri Desteği’dir. Bu desteğin temel amacı, Türkiye’nin dünyada artan enerji fiyatları karşısında özellikle enerji yoğun sektörlerde rekabet gücünün korunmasına, dışa bağımlılığın ve sera gazı salımlarının azaltılmasını sağlamak için endüstriyel uygulamalarda enerji verimliliğini artıran ve yenilenebilir enerjinin kullanılmasını sağlayan, ayrıca enerji üretim ve kullanımında çevre dostu teknoloji uygulamaları ile atıklardan yakıt ve enerji üreten yerli ve yenilikçi teknolojilerin geliştirilmesi ve gerçekleştirilmesine yönelik projelerin desteklenmesidir. Ülkemizde yerleşik, aynı alanda en az 3 yıldır faaliyette bulunan sanayi kuruluşları, yukarıda sayılan alanlardan bir ya da daha fazlasını içeren projeleri için proje başvurusu yapabilirler. Projelerde, yerli teknoloji ve ekipman kullanımı ile ileri teknoloji (malzeme, elektronik, yazılım, vb.) uygulamaları TTGV’nin öncelikleri arasında yer almakta, yenilikçi boyutu olan uygulamaların desteklenmesi amaçlanmaktadır. Proje başvurusunda bulunmadan önce, kuruluşların TTGV ile doğrudan iletişime geçmesi ve yönlendirme alması yararlı olacaktır.

Enerji verimliliği alanındaki diğer bir destek türü, KOSGEB’in İşletme Geliştirme Destek Programı altında yer alan Enerji Verimli Elektrik Motorları Değişimi Desteğidir. Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında ise enerji verimliliğine yönelik yatırımlar, öncelikli yatırımlar arasında sayılarak 5. Bölge desteklerinden yararlandırılmaktadır.

Kaynakça:

• Temiz Üretim Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi Projesi, www.temizuretimmerkezi.org
• Enerji Verimliliği Portalı, www.enverportal.enerji.gov.tr
• Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı, www.ttgv.org.tr