Yeni Bakanlar Kurulu’nun oluşturulmasına müteakip bakanlıklar kendi alanlarını ilgilendiren konularda işletmelere getirilen yeni teşvik sistemlerini açıkladılar. Madencilik, turizm, eğitim ve sağlık alanları teşvik kapsamına giren sektörler arasındaydı. Teşvik paketi ile bu dört sektöre yapılacak yeni yatırımlarda ciddi fırsatlar sunuldu. Bunları kısaca gözden geçirelim.
Madencilik
Yeni teşvik sisteminde madencilik yatırımları ile bazı madenlerin girdi olarak kullanıldığı (linyit vb.) enerji yatırımları öncelikli yatırımlar kapsamına alındı. Mermer ocakları veya mermer işleme tesisleri diğer 2 grup ve üstü madenlerin ocakları veya işleme tesisleri teşvik kapsamı içerisinde. Buna göre yapılacak yatırımlar da KDV istisnası ve gümrük vergisi muafiyeti olacak.
Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı ise 5. bölgede %80, 6. bölgede ise %90 oranında olacak. Sigorta işveren muafiyeti ise 5. bölgede 7 yıl, 6. bölgede ise 10 yıl olacak. Yatırım yeri tahsisinin de verileceği yatırımlarda faiz oranları ise 5 ve 7 puan. 5 yıllık emlak vergisi muafiyeti, belediye imar bina inşaat harçları muafiyeti, damga vergisi muafiyeti verilen destekler arasında yer alıyor.
Turizm
Bankalardan kullanılacak en az 1 yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %80’ine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının Türk Lirası kredilerde 7 puanına kadarı, Bakanlıkça da uygun görülmesi hâlinde ilk 10 yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilecek. Faiz desteği tutarı gerçekleşen sabit yatırım tutarının 520’sini geçmeyecek.
Vergi indirimi desteği kapsamında yatırıma katkı oranı %55, vergi indirimi oranı %90 ve toplam yatırıma katkı tutarının yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilecek kazançlar üzerinden kullanılabilecek oranı %100 olarak uygulanacak.
Yatırımcı tarafından talep edilmesi hâlinde, azami destek tutarı ve süresi aynı kalmak üzere sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasına yatırım tamamlama vizesi şartı aranmaksızın yatırım dönemi içerisinde başlanabilecek.
Sabit yatırım tutarı 100 milyon Türk Lirası ve üzerindeki teşvik belgeli yatırımlar kapsamında yapılacak bina inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılacak.
Müstakil olarak belgelendirilmiş kongre ve sergi merkezi, golf tesisi, sağlıklı yaşam tesisi ve günübirlik tesisler de bu madde kapsamındaki desteklerden yararlanabilecek.
Yatırıma başlanıldığının kabul edilebilmesi için bu maddenin yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde teşvik belgesinin ilk düzenlendiği tarihteki sabit yatırım tutarının en az %10’u oranında veya asgari 5 milyon Türk Lirası tutarında harcama yapılması gerekir.
Bakanlığa yapılacak teşvik belgesi ve tamamlama vizesi müracaatları, asgari 7.500 yatak kapasitesine ulaşılmasını müteakip topluca değerlendirilir. Yatımların bitiş tarihi 31.12.2022 olup mücbir sebep veya fevkalade hâller dışında süre uzatımı yapılmaz. Bu madde kapsamında düzenlenen belgelerin tamamlama vizesinin yapılabilmesi için bu tarihe kadar yatırımın tamamlanarak turizm işletme belgesinin alınması ve bu tarihi izleyen altı ay içinde müracaat edilmesi zorunludur.
Yatırıma başlama şartının sağlanamaması veya 31.12.2022 tarihi itibarıyla yatırımın tamamlanamaması ve talep edilmesi hâlinde; konaklama yatırımlarında, bölgesel desteklerden yararlanma şartının sağlanması koşuluyla teşvik belgesinde kayıtlı destekler beşinci bölge desteklerine dönüştürülerek varsa fazladan yararlandırılan destekler, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde geri alınır.
Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı
Fatih ÖNCÜ