“İkiz dönüşüm” olarak da adlandırılan dijital dönüşüm ve yeşil dönüşüm, uluslararası gündemin merkezinde olan konulardır. Bu kavramlar çerçevesinde bir yandan dünyada iklim değişikliği ile mücadele politikaları hız kazanırken diğer yandan iklim değişikliğinin ticaret politikalarıyla bağlantısı giderek güçlenmektedir. Günümüzde ekonomik büyümenin sürdürülebilir bir biçimde sağlanması hedefi tüm dünya tarafından benimsenmiştir. Bu kapsamda Avrupa Birliği (AB) sadece bir iklim politikası olarak değil aynı zamanda ekonomik bir dönüşüm programı olarak kurguladığı “Avrupa Yeşil Mutabakatı”nı Aralık 2019’da açıklamıştır. İzleyen aşamada uluslararası ticaretin önde gelen aktörleri de benzer hedefler ve yol haritaları belirlemeye başlamıştır.
Avrupa Birliği, Yeşil Mutabakat kapsamında, ilerleyen dönemde uygulayacağı tüm politikalarını yeşil dönüşüm temelinde şekillendirirken, ticaretinin yarısına yakınını AB ile gerçekleştiren ülkemizin, ticaret ve sanayi başta olmak üzere ilgili tüm alanlardaki politikalarına bu bakış açısıyla yön vermesi hem Avrupa ile bütünleşmemizin sürdürülmesi için bir gereklilik hem de uluslararası rekabetçiliğimizin korunması için bir ihtiyaç olarak öne çıkmaktadır.
Bu süreçte Ticaret Bakanlığı’nın öncülüğünde, atılacak adımları belirlemek hedefiyle ilgili tüm kamu ve özel sektör kuruluşlarıyla iş birliği hâlinde Yeşil Mutabakat Eylem Planı hazırlanmış ve 16.07.2021 tarihinde yayımlanmıştır. Eylem Planı çerçevesinde ülkemizin kalkınma hedefleriyle uyumlu bir şekilde sürdürülebilir, kaynak etkin ve yeşil bir ekonomiye geçişin desteklenmesi amaçlanmıştır. Eylem Planı, AB başta olmak üzere dünya ekonomisinde meydana gelmekte olan dönüşüm politikaları ile uyumlu, yeşil yatırımları teşvik eden, küresel değer zincirlerinin dönüşümüne katkı sağlayacak ve bu suretle katma değerli üretimi de destekleyecek bir yol haritası niteliğinde olacaktır. Eylem Planı, dokuz başlık altında toplam 32 hedef ve 81 eylemi içermektedir:
BAŞLIK |
HEDEF |
Sınırda Karbon Düzenlemeleri |
AB’nin sınırda karbon düzenlemesinin etkilerinin sınırlanmasına yönelik çalışmalar yürütülmesi |
Ulusal bir karbon fiyatlandırma mekanizmasına yönelik değerlendirme çalışmalarının sürdürülmesi |
|
Yeşil ve Döngüsel Bir Ekonomi |
Ülkemizde sanayinin, yeşil dönüşümünün ve döngüsel ekonominin geliştirilmesi |
Yeşil dönüşüm için teknolojik altyapının güçlendirilmesi |
|
Sürdürülebilir tüketim ve üretim kapsamında entegre kirlilik önleme ve kontrol çalışmaları |
|
Üretimde ve tüketimde suların sürdürülebilir kullanımı ile atık suların yeniden kullanımının geliştirilmesi |
|
Sürdürülebilir Ürün İnisiyatifi’ne uyum çalışmaları |
|
AB’nin Kimyasallar Mevzuatı’na uyum |
|
Endokrin bozucu kimyasalların azaltılması |
|
Bölgesel düzeyde kaynak verimliliği çalışmaları |
|
Yeşil Finansman |
Yeşil dönüşüme yönelik finansman ihtiyacı doğrultusunda ulusal finansman sistemi ile ilgili atılabilecek adımların belirlenmesi |
Ülkemizde yeşil finansmanın gelişimini sağlayacak ekosistemin geliştirilmesi |
|
Mevcut finansman imkânlarının etkin kullanımının sağlanması |
|
Temiz, Ekonomik ve Güvenli Enerji Arzı |
Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği politikalarının gözden geçirilmesi |
Sürdürülebilir Tarım |
Pestisit ve anti-mikrobiyallerin kullanımının azaltılması |
Organik tarımın geliştirilmesi |
|
Kimyasal gübre kullanımının azaltılması |
|
Arazi toplulaştırma faaliyetleri |
|
Tarımda yenilenebilir enerji kullanımının artırılması |
|
Tarımsal üretimde atık ve artık yönetiminin geliştirilmesi |
|
Gıda kayıp ve israfının azaltılması |
|
AB Tarladan Sofraya Stratejisi ve Biyoçeşitlilik Stratejileri’ne ilişkin farkındalık yaratılması |
|
Sürdürülebilir Akıllı Ulaşım |
Sürdürülebilir ve akıllı taşımacılığın geliştirilmesi |
Yeşil denizcilik ve yeşil liman uygulamalarının geliştirilmesi |
|
Demiryolu taşımacılığının geliştirilmesi |
|
Yakıt tüketiminin ve emisyonların azaltılması |
|
Mikro hareketlilik araçlarının kullanımının yaygınlaştırılması |
|
İklim Değişikliği ile Mücadele |
İklim değişikliği ile mücadele edilmesi |
İklim değişikliğinin karasal ve denizel alanlar ile spesifik su kaynaklarına olan etkilerinin ekosistem tabanlı yaklaşım ve uygulamalar marifetiyle değerlendirilmesi |
|
Diplomasi |
İş birliği olanaklarının araştırılması |
Ülkemizin uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan haklarının ve çıkarlarının korunmasına yönelik girişimler yürütülmesi |
|
Avrupa Yeşil Mutabakatı Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Faaliyetleri |
Avrupa Yeşil Mutabakatı ile ilişkili bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilmesi |
Kaynakça: Yeşil Mutabakat Eylem Planı, T.C. Ticaret Bakanlığı, 2021
Sena Gürsoy
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümü’nden 1999 yılında mezun oldu. 2006 yılında aynı üniversiteden Kamu Yönetimi-Yönetim Bilimleri alanında yüksek lisans derecesini aldı.
Çalışma hayatına 2002 yılında İçişleri Bakanlığı bünyesinde İl Planlama Uzman Yardımcısı olarak başlayan Gürsoy, 2005’te İl Planlama Uzmanlığı’na atandı. 2008 yılından bu yana İzmir Kalkınma Ajansı’nda çalışan Sena Gürsoy, ajansın farklı birimlerinde uzman ve birim başkanı olarak görev yaptı, Genel Sekreterlik görevini vekâleten yürüttü. İyi derecede İngilizce bilen Gürsoy, evli ve bir çocuk babası.
Sorunuz başarılı bir şekilde uzmanımıza gönderilmiştir. Uzmanımız en kısa zamanda sorunuza yanıt verecektir.