Günlük hayatımızı giderek etkileyen iklim değişikliğinin getirdiği olumsuzlukları azaltmanın yollarından biri “yeşil dönüşüm” olarak karşımıza çıkıyor. Dünya genelinde gerek günlük hayat aktivitelerinde gerekse ekonomik hayatta bir yeşil dönüşüm çabası göze çarpıyor. Bu çabanın planlı sanayi üretimine yansımasının bir örneği de Yeşil Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) oluşturulması. İklim değişikliği politikalarıyla uyumlu, çevreye duyarlı Yeşil OSB’lere ilişkin çalışmalar ülkemizde de hız kazandı. Yeşil OSB derken neyi kastediyoruz?

Yeşil OSB kavramı, Organize Sanayi Bölgeleri Kanununda Nisan 2023 tarihinde yapılan bir değişiklikle mevzuata dâhil edildi. Buna göre Yeşil OSB, “kaynak ve enerji verimliliği, yalın üretim, endüstriyel atık iş birliği ve çevreye duyarlı uygulamaları ile öne çıkan; çevresel, ekonomik, sosyal ve yönetimsel açıdan Bakanlıkça belirlenen kriterler çerçevesinde Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından sertifikalandırılan OSB’leri” ifade ediyor. OSB’lere faaliyetleri için gerekli olan ve Bakanlıkça uygun görülecek projeler için kredi sağlanmakta. Nisan 2023 tarihli değişiklikle, Yeşil OSB kriterlerini sağlamak üzere OSB’ler tarafından hazırlanan projelerin Bakanlıkça öncelikle değerlendirileceği hüküm altına alınmış durumda.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Dünya Bankası desteğiyle yürütülen Yeşil Organize Sanayi Bölgesi Projesi kapsamında, seçilen pilot OSB’lerden elde edilen verilerden yola çıkılarak diğer OSB’ler ile ilgili sürdürülebilirlik çalışmaları gerçekleştiriliyor. OSB’lerin çevresel, ekonomik, sosyal ve yönetim performanslarının iyileştirilmesi ve bu konuda kalıcı çözümler üretilmesini amaçlayan projeyle aynı zamanda yeşil rekabetçiliğin de artırılması hedefleniyor. Böylece çevreye duyarlı, sürdürülebilir sanayi ve döngüsel ekonomi alanları oluşturulmasına katkı sağlanacak.

Yeşil OSB Projesi, OSB’lerin finansal yapı, su ve enerji yönetimi, paydaş ilişkileri, risk yönetimi, planlama, iklim değişikliğiyle mücadele gibi konularda sürdürülebilir politikalar geliştirmesine odaklanıyor. Bunun için TSE tarafından bir sertifikasyon sistemi kurulmuş durumda. OSB’lerin sürdürülebilirlik performansını ölçen parametreler üzerinden yapılan değerlendirmeler sonucunda gerekli puanı toplamayı başaran OSB’ler, Yeşil OSB sertifikası almaya hak kazanıyor. 

Proje kapsamında bugüne kadar 41 adet OSB’ye ait toplam 53 alt proje için kredi desteği sunulmuştur. Proje 31 Aralık 2026 tarihinde tamamlanacaktır. Proje sonunda aşağıdaki temel kazanımların elde edilmesi hedeflenmektedir:

·     OSB'lerde hem temel hem de yeşil altyapı yatırımlarından yıllık 27.932 MWh enerji tasarrufu

·     OSB yeşil yatırımlarından yıllık 6.628.000 m³ su tasarrufu

·     Desteklenen yatırımlar sayesinde CO₂ emisyonlarında yıllık 18.434 metrik ton azalma

·     Yeni/iyileştirilmiş tesislerde 29.200.000 m³ su arıtımı

Kaynakça:

-      Yeşil OSB İnternet Sitesi, www.yesilosb.sanayi.gov.tr

-      4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu

-      Sanayi Gazetesi, www.sanayigazetesi.com.tr