Gelir Vergisi Mükellefiyetinde İşe Başlamanın Bildirilmesi

İş hayatında süreklilik özelliğine sahip faaliyetlere başlanıldığında ilk olarak yapılması gereken işlerden birisi de işe başlamanın ilgili vergi dairesine bildirilmesidir. İşe başlama bildirimi vergi idaresi ile mükellef arasındaki ilişkinin kurulmasında kritik bir öneme sahip olduğundan zamanında yapılması gerekir.
 
Gelir Vergisi Kanunumuza göre ticari, sınaî veya zirai bir işle ilgili olarak fiili olarak çalışmaya başlayan gerçek kişiler bu durumu vergi dairesine bildirmek ve vergi mükellefi olmak zorundadır. Bu noktada fiili olarak çalışmaya başlamaktan ne anlaşılması gerektiğinin açıklığa kavuşturulması önem arz etmektedir. Vergi kanunlarımıza göre mükellef bakımından bazı durumların ortaya çıkması halinde fiili çalışmaya başlanılmış olduğu kabul edilir. Bu durumların neler olduğu ise Vergi Usul Kanununda belirtilmiştir.
 
Buna göre;
  • Belli bir yerde bilfiil ticari veya sınaî faaliyete geçilmesi yani bir iş yeri açılması, (Bir yerin ne maksatla olursa olsun sadece tutulmuş olması veya içinde tertibat ve tesisat yapılmakta bulunması iş yerinin açıldığını göstermez.),
  • İş yeri açılmamış olsa bile ticaret siciline veya mesleki bir teşekküle kaydolunması,
hallerinden birinin gerçekleşmiş olması halinde işe başlanıldığı kabul edilmektedir.
 
Kolektif şirket, adi komandit şirket veya adi ortaklık olarak faaliyette bulunulması halinde, her bir ortak için ayrı ayrı gelir vergisi mükellefiyeti; ortaklık adına ise gelir stopaj ve katma değer vergisi mükellefiyeti kurulması gerekmektedir. Faaliyetten elde edilen kazanç, her bir ortak tarafından ortaklıktaki payları oranında beyan edilmekte ve bu şekilde vergilendirilmektedir.
 
Vergiye tabi ticaret ve sanat erbabı, kolektif ve adi şirket ortakları ile komandit şirketlerin komandite ortakları, zirai kazanç elde eden gerçek kişiler bu faaliyetlerinden dolayı işe başladıklarını bağlı bulundukları vergi dairesine bildirmek zorundadırlar. İşe başlama bildirimleri, vergi dairelerinden veya internet üzerinden temin edilebilen “İşe Başlama/Bırakma Bildirimi” ile bağlı bulunulan vergi dairesine yapılır. İşe başlama bildirimlerine, noter onaylı imza sirkülerinin, onaylı nüfus cüzdanı örneğinin ve ikametgâh belgesinin de eklenmesi gerekmektedir.

Gerçek kişilerde işe başlama bildirimlerinin, işe başlama tarihinden itibaren en geç 10 gün içinde, kendilerince, avukatlar veya 3568 sayılı kanuna göre yetki almış meslek mensuplarınca ilgili vergi dairesine yapılması gerekmektedir. İşe başlamayı zamanında vergi dairesine bildirmeyen mükelleflere birinci derece usulsüzlük cezası kesilmektedir.
 
Vergi idaresi ile mükellef arasındaki güven ilişkisinin sağlıklı bir şekilde kurulabilmesi ve takip edilebilmesi bakımından mükelleflerin işe başlama bildirimlerini bağlı oldukları vergi dairesine zamanında ve usulüne uygun şekilde yapmaları önem taşımaktadır.

Tamer Aksoy

Uzman Hakkında

Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Işık
Vergi

1968 yılında İzmir Menemen’de doğan Hüseyin Işık, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü’nü bitirdi. Colorado Üniversitesi’nde ekonomi dalında yüksek lisans derecesi aldı.

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mali Hukuk Ana Bilim Dalı’nda “Çok Uluslu Şirketlerde Örtülü Kazanç ve Örtülü Sermaye” konulu tez ile doktor unvanını elde etti. Bu tez 2005 yılında aynı başlıkla Maliye Bakanlığı Yayınları arasındaki yerini aldı. “Uluslararası Vergilendirme” başlıklı kitabı 2014 yılında yayımlandı. Yıldız Teknik Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi’nde Kamu Maliyesi, Para Teorisi ve Para Politikası dersleri, İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde Vergi Hukuku dersleri verdi.

Meslek yaşamına Maliye Müfettiş Yardımcısı olarak 1989 yılında Maliye Teftiş Kurulu’nda başlayan Işık, Maliye Müfettişliği, Maliye Başmüfettişliği, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ve Genel Müdür Yardımcılığı ile Türkiye OECD (Paris) Daimi Temsilciliği Maliye Müşavirliği görevlerinde bulundu. 2017 Temmuz ayından itibaren İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tam zamanlı öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.

Uluslararası vergi hukuku, uluslararası vergi sistemindeki değişimlerin Türk vergi sistemine etkileri ve Türkiye’nin uyumu ile dijital ekonominin vergilendirilmesi alanlarında çalışmalarını sürdürüyor.
Evli ve iki çocuk babası olan Işık; iyi derece İngilizce, orta derece Fransızca biliyor.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri