Taşınmaz Satış İstisnası Kaldırıldı

Türk vergi sisteminde 1984 yılından beri uygulanan taşınmaz malların satışından elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisnasına ilişkin düzenleme kaldırılmıştır. Benzer şekilde taşınmazların devir ve teslimlerinin katma değer vergisine tabi olmadığına dair istisna hükmüne de son verilmiştir.

Taşınmaz satışlarında kurumlar vergisi ve katma değer vergisi istisnasının kaldırılması 14.07.2023 tarih ve 7456 sayılı Kanun ile yapılmıştır. Tam adı “6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Depremlerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”dur. Adı geçen kanun 15 Temmuz 2023 Cumartesi günü 32249 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Kurumlar vergisi yönü

7456 sayılı Kanun’un 19 ve 22’nci maddeleri ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun (KVK) taşınmaz satışlarından elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisnayı düzenleyen hükümlerinde değişiklik yapılmıştır. Mevcut hâlinde KVK’nin 5/1-e bendinde yer alan “taşınmazlar” ibaresi kaldırılarak istisnaya son verilmiştir. Kanunun yürürlüğe girdiği 15.07.2023 tarihinden sonra aktife giren taşınmazların satışından elde edilen kazançlarda istisna tamamen kaldırılmıştır.

Önceki dönemlerde aktife giren taşınmazların satışında olası geçiş dönemi sorunlarına mahal vermemek için KVK’ye Geçici 16’ncı madde eklenmiştir. Mutedil bir geçiş öngörülmüştür. Geçici madde ile istisnanın son verildiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için istisnanın devamı sağlanmıştır. Ancak istisna kaldırılmadan önce taşınmaz satışlarından elde edilen kazançların %50’si istisna kapsamında iken, geçiş döneminde bu oran %25’e indirmiştir.

Bunu bir örnek yardımıyla açıklarsak, kurumlar 7456 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 15.07.2023 tarihi itibarıyla aktifinde yer alan ve aktifinde en az iki tam süreyle tuttuğu taşınmazını anılan tarihten önce satmış ise satış kazancının %50’sini istisna edebilecek iken anılan tarihten sonra elden çıkarırsa istisna tutarı satış kazancının %25’i olacaktır.

Katma değer vergisi yönü

7456 sayılı Kanun’un 7 ve 8’inci maddeleri ile Katma Değer Vergisi Kanunu’nun (KDVK) taşınmaz satışlarında katma değer vergisi istisnasını düzenleyen hükümlerinde değişiklik yapılmıştır. Mevcut hâlinde KDVK’nin 17/4-r bendinde yer alan “taşınmazlar” ibaresi kaldırılarak istisnaya son verilmiştir. Kanunun yürürlüğe girdiği 15.07.2023 tarihinden sonra aktife giren taşınmazların satışında katma değer vergisi istisnası uygulaması kaldırılmıştır. Anılan tarihten sonra aktife giren taşınmazların devir ve teslimi katma değer vergisine tabi hâle gelmiştir.

Kurumlar vergisinde olduğu gibi geçmiş dönemlerde elde edilen taşınmazlar satışında olası geçiş dönemi sorunlarına mahal vermemek için KDVK’ye Geçici 43’üncü madde eklenmiştir. Mutedil geçiş sağlanmaya çalışılmıştır. Geçici madde ile istisnanın son verildiği tarihten önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazlar için istisnanın devamı sağlanmıştır. Bu, şu anlama gelmektedir: Kurum, kanunun yürürlüğe girdiği 15.07.2023 tarihi itibarıyla aktifinde bulunan ve en az iki tam süre ile yer alan bir taşınmazını anılan tarihten sonra da satarsa katma değer vergisi istisnasından yaralanacaktır.

Yukarıda açıkladığımız 7456 sayılı Kanun, kurumların aktifinde en az iki yıl süre ile tutukları taşınmazların satışında kurumlar ve katma değer vergisi istisnalarını kaldırmıştır. Kanunun yürürlüğe girdiği 15.07.2023 tarihinden önce kurumların aktifinde yer alan taşınmazların satışındaki istisnayı geçici maddelerle devam ettirmek suretiyle mutedil bir geçiş öngörülmüştür. Mükelleflerin taşınmaz alım ve satımlarında bu kanun düzenlemelerini ve maliye idaresinin görüş ve uygulamalarını takip etmelerinde fayda vardır.

Dr. Hüseyin Işık

20.07.2023