Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz Uygulamasının Vergi Denetimlerine Etkisi

Bilindiği üzere satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, diğer bir deyişle perakende teslimde bulunan veya hizmet veren mükellefler, Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde ödeme kaydedici cihazları kullanmak zorundadır.

Maliye Bakanlığınca yayımlanan 426 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğiyle, vergi mükelleflerince 1 Ekim 2013 tarihinden başlayarak yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanımı uygulamasına geçilmeye başlanmıştır. Uygulama kapsamındaki yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar, Basit/Bilgisayar Bağlantılı cihazlar ve EFT-POS özelliği olan cihazlardan oluşmaktadır.

İlk aşamada seyyar EFT-POS cihazı kullananlar ile yol kenarı otopark hizmeti veren mükellefler yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardan EFT-POS özelliği olanlarını kullanmaya başlamıştır. Bu mükellefler dışında kalan diğer mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti ise 01 Ocak 2016 tarihinden itibaren başlayacak.

Yeni nesil ödeme kaydedici cihazların en önemli özelliği, bu cihazlar ile POS cihazının entegre yani bir arada oluşudur. Önceki uygulamada ödeme kaydedici cihazlar mükelleflerce satın alınmakta, POS cihazı ise ayrı olarak, bankalar aracılığıyla temin edilmekteydi. Yeni sistemde her iki cihaz senkronize çalışan tek bir elektronik yapı olarak tasarlandığından yeni nesil cihazların kullanımı mükelleflere zaman ve maliyet tasarrufu sağlayacaktır. Buna ilave olarak;
  • Yeni nesil ödeme kaydedici cihazların içeriğine Gelir İdaresi Başkanlığı istediği an ulaşabilecektir,
  • Cihazların mali hafızasındaki bilgiler silinemeyecek, değiştirilemeyecek ve her türlü müdahaleye karşı koruma sağlayan bir sisteme sahip olacaktır,
  • Gelir İdaresi Başkanlığı bu cihazlar üzerinden istediği formatta mali raporlar alabilecektir.
Yeni nesil ödeme kaydedici cihazların yukarıda belirtilen özellikleri sayesinde Maliye Bakanlığı, vergi denetimlerinde, anlık olarak ulaşabileceği verileri kullanabilme kolaylığına kavuşacaktır. Elde edilecek veriler, elektronik imkânlardan da yararlanılmak suretiyle denetimlerin seri şekilde gerçekleştirilmesine olanak sağlayacaktır. Bu sayede daha hızlı olarak ve çok sayıda mükellef nezdinde vergi denetimleri gerçekleştirilebilecektir.

Yeni sistem Maliye Bakanlığının mükelleflerin hesap ve işlemleri üzerindeki denetim kapasitesinin ve etkinliğinin artırılmasına katkı sağlayacak, vergi denetimlerinde zaman ve emekten tasarruf sağlamış olacaktır.

Gelişen teknolojiyi çalışmalarında her geçen gün daha etkili biçimde kullanma anlayışıyla hareket eden vergi idaresi karşısında, mükelleflerin de kayıt düzeni ve diğer vergisel yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde daha titiz ve dikkatli davranmaları, ileriki dönemlerde vergi idaresiyle aralarında ortaya çıkabilecek istenmeyen durumların önlenmesi açısından faydalı olacaktır.

Tamer Aksoy

Uzman Hakkında

Dr. Öğretim Üyesi Hüseyin Işık
Vergi

1968 yılında İzmir Menemen’de doğan Hüseyin Işık, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü’nü bitirdi. Colorado Üniversitesi’nde ekonomi dalında yüksek lisans derecesi aldı.

İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mali Hukuk Ana Bilim Dalı’nda “Çok Uluslu Şirketlerde Örtülü Kazanç ve Örtülü Sermaye” konulu tez ile doktor unvanını elde etti. Bu tez 2005 yılında aynı başlıkla Maliye Bakanlığı Yayınları arasındaki yerini aldı. “Uluslararası Vergilendirme” başlıklı kitabı 2014 yılında yayımlandı. Yıldız Teknik Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi’nde Kamu Maliyesi, Para Teorisi ve Para Politikası dersleri, İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde Vergi Hukuku dersleri verdi.

Meslek yaşamına Maliye Müfettiş Yardımcısı olarak 1989 yılında Maliye Teftiş Kurulu’nda başlayan Işık, Maliye Müfettişliği, Maliye Başmüfettişliği, Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü Daire Başkanı ve Genel Müdür Yardımcılığı ile Türkiye OECD (Paris) Daimi Temsilciliği Maliye Müşavirliği görevlerinde bulundu. 2017 Temmuz ayından itibaren İzmir Ekonomi Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tam zamanlı öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı.

Uluslararası vergi hukuku, uluslararası vergi sistemindeki değişimlerin Türk vergi sistemine etkileri ve Türkiye’nin uyumu ile dijital ekonominin vergilendirilmesi alanlarında çalışmalarını sürdürüyor.
Evli ve iki çocuk babası olan Işık; iyi derece İngilizce, orta derece Fransızca biliyor.

Tüm Uzmanlar
Uzmanın Diğer Makaleleri