Hangi müşteriye ne kadar kredili satış yapılacağı önemli bir karardır. İşletmeler bu kararı verirken kredinin beş ‘K’sı olarak adlandırılan temel faktörleri değerlendirirler. Bunlar sırasıyla karakter, kapasite, kapital (sermaye), karşılık (teminat) ve koşullardır:
Karakter
Müşterinin borcuna sadakati demektir. Bu durum müşterinin geçmişine bakarak anlaşılır. Taahhütlerini yerine getirme ve borçlarını zamanında ödeme konusunda temiz sicili olan işletmeler ve kişilere kredili satış yapma kararı çok kolay verilir.
Kapasite
Müşterinin talep ettiği krediyi geri ödeme gücünü gösterir. Borç ödeme kapasitesi hakkında genellikle finansal tablolardan çıkartılan likidite ve borç oranlarına bakarak karar verilir.
Kapital
Öz sermayeleri güçlü şirketler potansiyel olarak iyi müşteri sayılırlar. Bir işletmenin sermayesinin gücü genellikle borç/sermaye ve kârlılık oranlarına bakarak değerlendirilir.
Karşılık
İşletme varlıklarının buyrukluğu kullanılan kredinin karşılığı (teminatı) kabul edilir. Kredi açılan firmanın varlıkları ne kadar fazla ise iflas hâlinde açılan krediyi geri alma şansı o kadar fazladır. Bu nedenle kredi açılacak müşterinin bilançosu iyi incelenmeli, varlık miktarı ile varlıkları değerlendirme yöntemi görülmeli, varlıkların banka, işletme veya kişiler lehine rehin edilip edilmediğine bakılmalıdır.
Müşterilere tanınacak kredi limitlerinin belirlenmesi
Her bir müşteriye tanınabilecek azami kredi limiti iki grup faktörün etkisi altındadır.
1. Müşterinin faaliyette bulunduğu sektördeki koşullar
• Yüksek rekabet ortamı müşterilere açılacak kredi limitlerini sınırlandırır.
• Riskin yüksek olması limitlerin kısılmasına yol acar.
• Kâr marjı düşükse daha sınırlı kredili satış yapılır.
2. Müşterinin sermaye durumu ve borç ödeme gücü
• Sermaye yeterli, borç ödeme gücü yüksekse kredi limitleri genişletilebilir.
3. Müşterinin yeni veya eski oluşu
• Yeni müşteri daha riskli kabul edildiğinden kredi limiti sınırlanır.
4. İşletmenin büyüklüğü
• Büyük işletmeler müşterilerine daha geniş limitler tanıyabilir.
5. İşletmenin pazarlama politikası
• Satışları artırmak, yaymak, yeni pazarlara girmek için atılgan bir pazarlama politikası izleyen işletme, kredi standartlarını gevşeterek limitleri genişletebilir.
6. Rakip işletmelerin uygulamaları
• İşletme, rakiplerin politikalarını genellikle takip etme eğilimindedir.
7. İşletmenin mali imkânları
• İşletmenin kaynakları yetersizse kredi limitleri sınırlı olacaktır.